کاهش ۷۰ درصدی توليد گندم و بحران واردات، آينده

* امسال به رغم افزايش قيمت خريد تضمينی گندم به دليل کاهش ۷۰ در صدی توليد، ميزان خريد مازاد بر نياز کشاورزان که سال گذشته ۱۱ ميليون تن بود، امسال از ۷/۳ ميليون تن فراتر نرفت و عملا کشور با بحرانی مواجه شد که می توانست تبعات بسيار جدی را رقم بزند، اما...

در حالی که به گفته برخی نمايندگان مجلس، وزير جهاد کشاورزی ايرادهای گرفته شده از سوی استيضاح کنندگان را متوجه وزير بازرگانی می داند، بررسی های موجود از ضعف برنامه ريزی و پيش بينی توليد گندم در وزارت جهاد کشاورزی حکايت دارد، به گونه ای که کاهش گندم بر اثر خشکسالی به بحرانی تبديل شد که البته با واردات کم سابقه و بموقع مهار شد.

به گزارش خبرنگار «آينده»، بررسی ها نشان می دهد عدم اشراف در برنامه ريزی، سياست گذاری و عدم پيش بينی موثر از ميزان توليدات بخش کشاورزی و عدم ارائه الگوی کشت، مهمترين معضل برنامه ريزی تنظيم بازار محصولات کشاورزی کشور بود و باعث شد ايران در سال ۲۰۰۸ به يکی از بزرگ ترين واردکنندگان گندم از آمريکا تبديل شود.

بنابر اين گزارش، تحليلهای کارشناسی وزارت جهاد کشاورزی در جلسات فروردين ماه امسال حاکی از کاهش ۲۰ درصدی توليد گندم نسبت به سال گذشته بود، اما با شروع فصل خريد گندم مازاد بر نياز کشاورزان در اوايل ارديبهشت ماه سال جاری، با تعديل نظرات کارشناسی، پيش بينی کاهش توليد محصول گندم داخلی کشور به ۵۰% رسيد و البته پس از اتمام فصل خريد، به رغم افزايش قيمت خريد تضمينی گندم به دليل کاهش ۷۰ در صدی توليد، ميزان خريد مازاد بر نياز کشاورزان که سال گذشته ۱۱ ميليون تن بود، امسال از ۷/۳ ميليون تن فراتر نرفت و عملا کشور با بحرانی مواجه شد که می توانست تبعات بسيار جدی را رقم بزند. از همين رو، در اين دوره برای کنترل و برون رفت از اين موضوع ستاد بحرانی با حضور دستگاه های مسوول تشکيل شد.

در اين ميان تامين، خريد خارجی، حمل ونقل و لجستيک اين حجم از گندم مورد نياز کشور که با توجه به کاهش توليد بروز يافته بود، همگی مسايل مهمی بود که در تاريخ کشور بی سابقه بود. البته در سال ۱۳۷۵ علاوه بر ميزان نياز سال، نيازهای ذخاير استراتژيک و ۵۰ درصد خريد سال بعد خريداری شد و ميزان خريد گندم به ۶ ميليون تن رسيد که رقم بالايی بود.

اين در حالی بود که تهديدات بيرونی نظير قطعنامه های شورای امنيت و تحريم های موجود بر سختی شرايط می افزود.

تجارب قبلی کشور در تامين مايحتاج عمومی نشان می دهد کشور در سنوات گذشته نيز در حجم بالايی نسبت به تامين مقادير معتنابهی کالا نظير گندم اقدام نموده است، ولی به جهت دارا بودن قدرت انتخاب گندم مرغوب و عدم ورود شوک به بازار جهانی و تامين ذخاير کشور همواره ۵۰ درصد گندم وارداتی مورد نياز کشور در سال قبل خريداری و به صورت تدريجی حمل و ذخيره سازی و مصرف می نموده است.

اين گزارش می افزايد:چنين شرايطی ايجاب می نمود تا از کليه منابع قابل تامين، گندم مورد نياز کشور تهيه شود. اين در حالی بود که به دليل بحران موجود در بازار محصولات کشاورزی، اين کالاها با جهش قيمتی مواجه بود و مثلا جو به قيمت بالای هر تن ۴۳۰ دلار رسيده بود. با اين حال با تدبير به موقع و عکس العمل سريع مقامات کشور و دستور ويژه رهبر انقلاب در تامين منابع در بخش تامين و خريد خارجی اقدامات کافی انجام گرفت.

مسئله مهم بعدی حمل و لجستيک اين حجم از کالا با توجه به ظرفيتها و گلوگاه های موجود در فرآيند انجام کار بود که مديريت اين کار نيز عليرغم همه سختيهای آن به صورت کم سابقه و با هنر بالايی انجام شد. همه اين اقدامات در شرايطی صورت گرفت که ذخيره گندم برخی استان ها به ۴، ۵ روز رسيده بود، اما خوشبختانه اين انتقال انجام شد و ماده اصلی غذايی مردم در اختيار آنها قرار گرفت و تاکنون ۴ ميليون تن گندم وارد کشور شده است.