گزارشی در مورد اعتراضات گسترده دانشجویی نسبت به پروژه دفن شهید در دانشگاه امیرکبیر، سایت پژواک حقوق بشر ایران

دفن شهدا در دانشگاه ها که از آخرین روزهای سال ۸۴ در دانشگاه شریف آغاز شد، دیروز در میان اعتراضات شدید دانشجویی در داشگاه امیرکبیر دنبال شد.

در اسفندماه سال ۸۴ و در نخستین روزهای ریاست جمهوری احمدی نژاد، زمزمه هایی مینی بر دفن چند شهید گمنام در دانشگاه شریف به گوش رسید. دانشجویان ضمن اعتراض به این مسئله با امضای طوماری خواهان توقف آن شدند و ریاست دانشگاه شریف نیز قول مساعد برای اجابت خواسته دانشجویان داد.

با این حال در ظهر روز بیست و دوم اسفند ماه، نیروهای بسیج با همراهی مأموران امنیتی در میان اعتراضات شدید دانشجویانی که نمی خواستند دانشگاهشان به قبرستان تبدیل شود، اقدام به دفن تابوت هایی از شهدا نمودند.

دانشگاه شریف که در طی سال های گذشته معمولا شرایط آرامی را سپری کرده و کمتر تجمعی در آن شکل گرفته است. در این روز یکی از گسترده ترین اعتراضات دانشجویی را در طی تاریخ خود شاهد بود.

پس از آن اگرچه به دلیل حجم مقاومت ها در برابر ادامه این پروژه، تامدتی دفن شهدا در دانشگاه ها متوقف شد، با این حال پس از آن بسیاری از دانشگاه های کشور به گورستانهایی تبدیل شدند که در آن تعدادی تابوت بی نشان دفن شد.

دانشگاه های اصفهان، قزوین، شهید بهشتی و شهرکرد در سال ۸۶ صحنه اعتراض به دفن شهدا بود و دانشگاه های یزد، آزاد واحد کرج، همدان و تربیت مدرس در سال ۸۷ علی رغم اعتراض دانشجویان محل دفن شهدای گمنام شد.

دانشگاه تهران
دفن شهدای گم‌نام در دانشگاه تهران، بر خلاف مواردی که در دیگر دانشگاه‌های کشور نسبت به این مراسم شاهد بودیم، در فضایی آرام و کم‌حاشیه برگزار شد و تشکل‌های دانشجویی این دانشگاه موضعی هم‌سو و محافظه‌کارانه نسبت به این اقدام اتخاذ کردند. در این میان انجمن دموکراسی خواه دانشگاه تهران با انتشار بیانیه ای نسبت به این روند اعتراض کرد، با این حال اعتراضات سازمان یافته علیه آن را در شرایطی که دانشگاه در آستانه امتحانات به سر می برد، بی نتیجه دانست.

فضای شمالی محوطه پردیس دانشگاه تهران به عنوان مهمترین دانشگاه کشور،در شرایطی به عنوان محل دفن شهدا انتخاب شد که فضای جنوبی آن نیز مدتهاست به برگزاری نماز جمعه اختصاص یافته و دانشجویان دانشگاه تهران سال هاست شاهدند که فضای متعلق به زمین چمن دانشگاه در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفته است.

دانشگاه امیرکبیر
در پی اعلام دفن شهدا در دانشگاه امیرکبیر، این دانشگاه در طی روزهای گذشته عرصه اعتراضات شدید دانشجویان مخالف با این امر بود.
دانشگاه امیرکبیر که در سال های گذشته بیش از دیگر دانشگاه ها شاهد اعتراضات دانشجویی بوده است. این بار نیز بیشترین مقاومت را در جهت عدم دفن شهدا در دانشگاه انجام داد. با این وجود نیروهای امنیتی، با حضور گسترده در دانشگاه به سرکوب معترضان پرداختند. دانشجویان این دانشگاه از هفته گذشته با برگزاری تحصن ها و تجمعاتی، نسبت به دفن شهدا در دانشگاهشان اعتراض کردند. اعضای انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر، همچنین طوماری را تهیه نمودند که به امضای ۳۰۰۰ تن از دانشجویان این دانشگاه رسید. دانشجویان دفن شهدا در دانشگاه را سوءاستفاده از مقام آنان دانسته و آن را تقبیح نمودند.

علاوه بر آن طی روزهای گذشته پس از آنکه دانشجویان دانشگاه امیرکبیر طی ۲ روز متوالی با برگزاری تحصن و تجمع اعتراضی مخالفت خود را با اجرای پروژه «دفن شهید» ابراز داشتند، مسئولین نحوه برگزاری این مراسم را تغییر داده و آن را به یک مراسم عمومی تبدیل کردند. همچنین از روز یکشنبه بیلبوردهای تبلیغاتی در این زمینه در نقاط مختلف شهر تهران نصب شد. یکشنبه شب نیز آیت الله خامنه ای با انتشار پیامی از برگزاری این مراسم استقبال کرد تا بدین ترتیب تمامی زمینه های لازم برای دفن شهید بدون هیچ اعتراضی فراهم شود. وی در حالی برای اجرای دفن شهید در دانشگاه امیرکبیر پیام منتشر کرد که همزمان با دانشگاه امیرکبیر در دانشگاه کاشان نیز این پروژه انجام شد ولی وی پیامی برای دفن شهید در آن دانشگاه صادر نکرد.
همچنین خبرگزاری های فارس و ایسنا با گزارش متعددی سعی کردند تا در فواید دفن شهید در دانشگاه ها بنویسند و یا دانشجویان معترض را مورد تهدید قرار دهند. در یکی از آخرین موارد یکی از این سایت ها گزارش کرد که طلاب بسیجی استان قم در حمایت از دفن شهید در دانشگاه امیرکبیر تجمع کرده اند.
روز گذشته پس از یک هفته کشمکش، دفن شهدا با حضور گسترده نیروهای امنیتی و بسیجی و در میان اعتراضات گسترده دانشجویان انجام شد.این درحالی بود که حراست دانشگاه با همراهی نهادهای امنیتی، از ورود برخی از اعضای انجمن اسلامی دانشگاه ممانعت به عمل آورد.

به گزارش منابع خبری؛ نیروهای امنیتی با استفاده از اسپری فلفل، چاقو و پنجه بوکس به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند که در این میان عده ای مجروح و به بیمارستان انتقال یافتند.

همچنین پس از پایان مراسم، ماشین های نیروی انتظامی با استقرار در برابر درب های دانشگاه، اقدام به بازداشت دانشجویان نمودند. براساس آخرین اخبار، ۷۰ دانشجو بازداشت شدند که تا ساعات اولیه صبح امروز حدود ۴۰ تن اژ آنان آزاد شده اند.

علاوه بر آن، نیروهای اطلاعاتی صبح امروز با مراجعه به منازل تعدادی از اعضای انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر، اقدام به بازداشت آنان نمودند. نریمان مصطفوی، عباس حکیم زاده، احمد قصابان و مهدی مشایخی افرادی هستند که از محل نگهداری آنان اطلاعی در دست نیست.

‎‎مخالفت فرزندان شهدا‎‎
برخلاف تبلیغات رسانه های نزدیک به حاکمیت، در میان دانشجویان مخالف، بسیاری از فرزندان شهدا نیز دیده می شوند. این دانشجویاان که پیش تر در سال ۸۴ نیز، نسبت به هتک حرمت شهدا، اعتراض کرده بودند، بارها مخالفت خود را دفن شهدا در دانشگاه اعلام داشته اند.

رضا نگهداری که خود فرزند شهید است و به علت سازماندهی اعتراض‌های دانشجویی سال گذشته با حکم سنگین دو ترم تعلیق از تحصیل مواجه شده‌است، در مصاحبه ای با بامداد خبر می‌گوید:” پس از جنگ حاکمیت شروع به سوءاستفاده از شهدا کرد. آن‌ها هر فکر و اندیشه‌ای که بخواهند اکنون به شهدا نسبت می‌دهند و چه بسا این افکار ایدئولوژیک باشد و هدف شهدا را پاسداری از نظام قلم‌داد کنند که در بسیاری موارد این گونه نیست.”

‎‎اقدام ارزشی یا سوء استفاده؟‎ ‎
پروژه دفن شهدا در دانشگاهها و فضاهای عمومی که با روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد آغاز شده، مستقیما توسط ‏وزارت علوم هدایت می‌شود؛ مسئولان این وزارتخانه معتقدند دفن شهدا یک حرکت ارزشی و فرهنگی است که به ‏اسلامی شدن فضای دانشگاهها کمک می‌کند.‏

دانشجویان معتقدند دولت نهم با این اقدام، قصد استفاده ابزاری از حرمت شهیدان را دارد. چهار ماه پیش، پس از آنکه ‏جنازه چند شهید گمنام در دانشگاه تربیت مدرس دفن شد، یک بیانیه بی‌نام در این دانشگاه منتشر شد که در آن آمده ‏بود: “چند صباحی است بنیاد شهید و بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس طرحی برای زیباسازی قبور شهدا ارائه ‏کرده… آیا این سطحی‌نگری نیست؟ آیا مفاهیم جنگ به میزان کافی نشر یافته‌اند که پول آن را به بازسازی قبور ‏شهدا اختصاص داده‌اند؟ آیا خانواده‌ی شهدا همگی از لحاظ مالی قادر به تامین حداقل‌های زندگی هستند؟ آیا این ‏مسئولان از وضعیت برخی فرزندان شهدا خبر دارند که پول‌های چندمیلیاردی برای بازسازی و نوسازی قبور ‏شهدا، ساخت تندیس در مکان‌های مختلف، طرح پدران آسمانی و… خرج می کنند؟”‏

دفن شهید در دانشگاه های کشور در حالی عملی می شود که بر اساس نظر سنجی انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی ‏شریف که حدود ۱۴۰۰ نفر در آن مورد پرسش قرار گرفتند،بیش از ۸۰ درصد دانشجویان مخالف دفن شهیدان در ‏صحن دانشگاه بودند.