اوباماشيفتگی در ايران، پيتر شوت، دی ولت، برگردان از الاهه بقراط

روی پوسترهای تبليغاتی هر دو کانديدای رياست جمهوری در ايران، هم احمدی‌نژاد و هم موسوی، يک نام سوم که با ماژيک نوشته شده است، به چشم می‌خورد: اوباما. بر روی بسياری از پوسترها و لوحه‌های تبليغاتی يک مضمون ديگر نيز اضافه شده است: تغيير!

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

پيتر شوت نويسنده آلمانی که در هامبورگ زندگی می‌کند و در سال ۱۹۹۰ به اسلام گرويده، در گزارشی که در تيتر آن با نام «اوباما» و اختلال روانی «مانياک» يا «مانيا» به معنای شيفتگی بيمارگونه و شوريده و ديمی بازی کرده است (اوبامانيا) مشاهدات خود را درباره احساس ايرانيان نسبت به آمريکا برای روزنامه دی ولت (۱۲ مه) چنين تصوير می‌کند:

کتابی درباره باراک حسين اوباما از چند هفته پيش در فهرست پرفروش‌ترين کتاب‌های ايران قرار دارد. روی جلد آن نام دوم رييس جمهوری آمريکا، حسين، چنان نقش بسته است که بيننده در نخستين نگاه گمان می‌کند کتاب درباره سرور شهيدان شيعيان، حسين، است. کتاب نه تنها در کتابفروشی‌ها بلکه در تمام کيوسک‌های روزنامه‌فروشی و بر بساط دستفروش‌های خيابانی و دوره‌گرد نيز ديده می‌شود. می‌گويند تا کنون چهارصدهزار نسخه از آن به چاپ رسيده است.

از زمان ارسال پيام نوروزی پرزيدنت اوباما در ۲۱ ماه مارس به راستی يک نوع اوباماشيفتگی به ويژه در ميان جوانان کشور به چشم می‌خورد. مردان جوان تی‌شرت‌هايی با عکس اين منجی جديد می‌پوشند و دختران و زنان عکس‌ او را روی لباس‌های جين خود تکه‌دوزی می‌کنند. حتی گيره سر و گيره دستمال با شمايل يا نام اوباما وجود دارد. برخی از زنان شهامت بيشتری به خرج داده و لچک‌هايی بر سر می‌گذارند که رنگ‌آميزی آنها پرچم آمريکا را تداعی می‌کند. در ميان دانشجويان به ويژه تی‌شرت‌هايی با علامت جنبش ضد اتم که واژه «صلح» به سه زبان عربی، عبری و لاتين بر آن نوشته شده است، بسيار طرفدار دارد.

ايران در حال حاضر در آستانه انتخابات رياست جمهوری قرار دارد. جالب اينجاست که در سراسر کشور روی پوسترهای تبليغاتی هر دو کانديدا، هم احمدی‌نژاد و هم موسوی، يک نام سوم که با ماژيک نوشته شده است، به چشم می‌خورد: اوباما. بر روی بسياری از پوسترها و لوحه‌های تبليغاتی يک مضمون ديگر نيز اضافه شده است: تغيير!

در ايران يک مبارزه نابرابر جريان دارد. رييس جمهوری کنونی بر تلويزيون و خبررسانی سلطه دارد. سهم او در لوحه‌های تبليغات بيش از ده برابر رقبايش است. هنگامی که وی هفته گذشته در شيراز فراخوان بزرگ انتخاباتی خود را برپا می‌داشت، سخنانش در سراسر شهر توسط بلندگو پخش می‌شد. يک دستفروش مبتکر از نارضايتی مردم از اين سروصدای آزاردهنده استفاده کرد و کالايی را عرضه کرد که برايش سود فراوان به همراه آورد: گوشی محافظ!

در اصفهان پوسترهايی از احمدی‌نژاد در معرض تماشا گذاشته شده است که وی را نشان می‌دهد که انگشت نشانه خود را به علامت اخطار بلند کرده و بر روی آن نوشته شده است: غزه يک هشدار است! ولی مخاطبان با رنگ اسپری به او توصيه کرده‌اند: «برو! برو به غزه!»

سخن‌سرايی‌های ضدآمريکايی و ضداسراييلی رييس جمهوری روز به روز کمتر مورد پشتيبانی ايرانيان قرار می‌گيرد. برعکس، هنگامی که چندی پيش يک روزنامه دولتی اين شايعه را پخش کرد که در بازار تهران پرتقال اسراييلی به فروش می‌رسد، و خواهان مجازات واردکننده آن شد، همه به بازار هجوم آوردند و می‌خواستند پرتقال خوب بخرند.

در اين ميان، زبان انگليسی به محبوب‌ترين زبان خارجی در ايران تبديل شده است. در بين جوانان حرف زدن به انگليسی با حال به شمار می‌رود. دو ميليون ايرانی تبعيدی در آمريکا که بسياری از آنها در کاليفرنيا زندگی می‌کنند، با وجود مناسبات ناهنجار ديپلماتيک بين دو کشور، افراد فاميل خود را که در ايران مانده‌ اند، با تازه‌ترين مد و کالا از شيطان بزرگ تأمين می‌کنند.

اينک فرقی نمی‌کند چه کسی رييس جمهوری جديد ايران بشود: هر کسی که باشد نمی‌تواند فضای آمريکادوستی و اوباماشيفتگی در ميان اکثريت مردم را ناديده بگيرد. ايرانيان از موعظه‌های مداوم و سرشار از نفرت رهبرانشان عليه آمريکا و اسراييل آشکارا به ستوه آمده‌اند. آنها صلح می‌خواهند، دريچه‌های گشوده به سوی غرب می‌خواهند، «تغيير» می‌خواهند که معلوم نيست هر کسی از کدام ظن يار آن شده است.

در اين ميان، نخستين گام برداشته شده است: اکثر کفش پاک‌کن‌هايی که تا کنون با تصوير بوش و شعار «مرگ بر آمريکا» جلوی در تقريبا هر هتل و هم چنين ادارات و کارخانجات پهن شده بودند، مدتهاست جمع شده‌اند.