انتخابات ايران از منظر گروه‌های هوادار تحريم، گزارش ميرعلی حسينی از نشست بروکسل، راديو فردا

سمينار دو روزه‌ای از سوی دو انجمن ايرانی «يوروپرس» و «بيان» که مقر آنها در بلژيک است، برای بحث پيرامون تحريم انتخابات رياست جمهوری و يا شرکت در آن، در بروکسل برگزار شد.

در اين سمينار گذشته از نمايندگان جنبش‌های سياسی اپوزيسيون خارج از کشور، نيلوفر بيضايی پژوهشگر و کارگردان تئاتر، هدايت‌الله متين دفتری حقوقدان، و حسن مکارمی روانکاو سخنرانی کردند.

در ميان جنبش‌های سياسی، نمايندگان اتحاد جمهوريخواهان ايران، شورا ی موقت سوسياليست‌های ايران، سازمان اتحاد فدائيان(اقليت)، جنبش جمهوريخواهان دمکراتيک لائيک، سازمان فدائيان خلق (اکثريت)، حزب دمکرات کردستان و حزب کومله کردستان ايران سخنرانی کردند.

رئوف کعبی نماينده سازمان اتحاد فدائيان خلق ايران درگفت‌وگويی با راديو فردا در مورد موضع اين سازمان و سازمان‌های ديگر در برابر اين انتخابات گفت: «در درجه اول در اينکه اين انتخابات دموکراتيک نيست و کانديداها از صافی شورای نگهبان رد شده اند، همه متفق القول اند. دوم اينکه بر سر اينکه کانديداها هم به رياست جمهوری برسند، [با توجه به اينکه] نقش رئيس جمهور در ايران در قانون اساسی محدود است وقدرت اصلی در دست نهادهای انتصابی و بالاتر از همه اينها ولی فقيه است، همه با اين نکته که انتخاب هرکدام از اين کانديداها عليرغم تفاوتهايی هم که داشته باشند، تغييرات جدی به وجود نمی‌آورد، می‌شود گفت توافق دارند.

نکته سوم اينکه اکثريت بالای شرکت‌کنندگان و نمايندگان جريان‌های سياسی فکر می‌کردند که اين انتخابات مشروعيت نظام را در انظار بين‌المللی بالا می‌برد و نظام از آن به عنوان اهرمی استفاده می‌کنند برای اينکه خودشان را ولی مردم بدانند و بر آنها حکومت داشته باشند و به نوعی نقش خود را تثبيت کنند، فکر می‌کردند که عليرغم اين تفاوت‌ها که اشاره کردم، شرکت يا فراخواندن مردم به انتخابات کار درستی نيست.»

راديو فردا: چه جرياناتی شرکت در اين انتخابات را پيشنهاد کردند؟

رئوف کعبی: تا آنجايی که اين جمع صحبت کرده، می‌شود گفت که فقط حزب دموکرات کردستان است آنهم بدون اينکه نامی از کانديدای مشخصی ببرد، با توجه به صحبت‌هايی که درباره مسئله اقليت‌های قومی و غيره شده، نمايندگان اين حزب فکر می کنند که تحريم انتخابات سياست درستی نيست. ولی نتوانستند اين تناقض را پاسخ بدهند که اگر تحريم درست نيست، آيا درصورت شرکت درانتخابات آيا سياست شان، حمايت از فرد به خصوصی است يا نه؟

مهرداد درويش‌پور نماينده جنبش جمهوريخواهان لائيک، يکی ديگر از سخنرانان اين سمينار بود.

وی درگفت‌وگو با راديوفردا در باره اينکه اين جنبش انتخابات را تحريم می کند يا درآن شرکت می‌جويد گفت: «از نقطه نظر رسمی، جنبش جمهوريخواهان لائيک از موضع عدم شرکت درانتخابات حرکت می کند. بدين معنی که با توجه به اين که ما خواستار يک انتخابات آزاد هستيم، شرايط غير دمکراتيک کنونی اين امکان و انگيزه را ايجاد نمی‌کند که به عنوان يک نيروی لائيک و دمکرات که اساسأ با استبداد دينی مخالف هستيم، در اين انتخابات شرکت کنيم.

در ميان جمهوريخواهان دمکرات بخشی معتقد به تحريم هستند، بخشی معتقد به عدم شرکت، و بخشی هم از گفتمان مطالبه‌محور دفاع می‌کنند. سياست نه تحريم نه شرکت سياستی است که من بيشتر از آن پشتيبانی می‌کنم. ما اين حق را برای مردم قائل هستيم که با توجه به شرايطی که درآن به سر می‌برند، آنطور که خودشان صلاح می‌دانند عمل کنند».

راديوفردا: می‌شود درباره گفتمان مطالبه‌محور بيشتر توضيح بدهيد؟

مهرداد درويش‌پور: گفتمان مطالبه‌محور به اين معنی است که ما بايد در کارزار انتخاباتی حضور فعال داشته باشيم، ولی اين ضرورتأ به عنوان شرکت درخود انتخابات نيست. گفتمان مطالبه‌محور ايجاد توقع درميان شهروندان است تا مطالبات خودشان را دربرابر همه کانديداها مطرح کنند، و نحوه واکنش‌شان را پيشاپيش همچون يا شرکت يا تحريم تعيين نکنند. بلکه تلاش کنند با طرح خواست‌های انتخاباتی، توقع انتخاباتی در ذهنيت عمومی جامعه را افزايش بدهند.

با يکی ديگر از شرکت‌کنندگان در اين سمينار، نيلوفر بيضايی، پژوهشگر و کارگردان تئاتر ساکن آلمان نيز گفت‌وگو کرديم.

راديو فردا: خانم بيضايی موضع شما به عنوان يک هنرمند ايرانی در اين انتخابات چيست؟

نيلوفر بيضايی: نظری که می‌گويم نظر شخصی من است و به خودم اجازه نمی‌دهم که برای ديگران تعيين تکليف کنم. نظر من اين است که در چنين انتخاباتی که از يکسو انتخاباتی غيرآزاد است و از سوی ديگر اصلاً انتخابات نيست، به اين معنا که فقط کسانی که از صافی تأييد مقامات انتصابی گذشته‌اند و در حقيقت کسانی که درون اين نظام هستند و ولی فقيه آنها را تأييد کرده، و اين نوعی به رأی گذاشته شدن انتخابی است که پيش از اين توسط يک نهاد غيرانتخابی انجام شده، به اين دليل من با حضور در چنين انتخاباتی مخالف هستم و به هيچ وجه فکر نمی‌کنم عدم حضور در آن يک موضع انفعالی باشد و ايستادگی در برابر تغيير باشد بلکه دقيقاً تأکيد بر خواست تغيير است.

فکر می‌کنم نيروی دموکراسی‌خواه و سکولارخواه در چنين شرايطی می‌تواند از اين فضا استفاده کند و دوباره خواسته‌های خود را به روشنی مطرح کند.

نظر شما در مورد موضع گيری هنرمندان در ايران که تصميم گرفته‌اند يکصدا يعنی اغلبشان به ميرحسين موسوی رأی بدهند، چيست؟

آنها در شرايط ديگری زندگی می‌کنند ولی من در اين مورد نظر دارم. اولاً من ليست هنرمندانی را که از موسوی و برخی از کانديداهای ديگر مانند کروبی، دفاع کرده‌اند ديدم. اينها يک گروه مشخص از هنرمندان هستند که به هرحال تحليل مشخصی دارند از شرايط و ممکن است از ديدگاه سياسی‌شان بيايد يا از يک سری منافعی که فکر می‌کنند حضور يک جناح بيشتر می‌تواند برايشان تأمين کند، ولی من به هيچ وجه به خودم اجازه نمی‌دهم موضع‌گيری اين بخش از هنرمندان را عموميت بدهم به موضع‌گيری تمام هنرمندان. ما نمی‌دانيم بقيه چه موضعی دارند ولی دقيقاً می‌دانيم که تمامی آن بخش از برجسته‌ترين هنرمندان اين کشور که در اين لحظه سکوت کرده‌اند، سکوتشان گويای بسياری از چيزهای ديگر هست.

خانم سيمين بهبهانی هم پيامی فرستاده‌اند که خودشان نتوانسته‌اند در اين جلسه شرکت کنند.

ايشان جزو هنرمندانی هستند که من مفتخرم به حضورشان در ايران و بودن سايه آنها بر سر جنبش‌های مدنی و تمامی کسانی که خواهان آزادی و برقراری دموکراسی در ايران هستند. ايشان هم به صراحت اعلام کردند که در چنين انتخاباتی شرکت نخواهند کرد و من فکر می‌کنم که معتبرترين چهره‌های هنری ما، البته بخشی از آنها هم در جای ديگری ايستاده‌اند، با وجود اين شرايط سخت به صراحت نظرشان را در جايی که امکان داشته باشد، بيان می‌کنند.