نامه‌ی سرگشاده‌ گروهی از متفکران دنیا به حکومت ایران، دویچه وله

گروهی از اندیشمندان برجسته‌ی معاصر جهان در بیانیه‌ی خود به سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در نماز جمعه انتقاد کرده و خواهان تضمین حق آزادی مردم ایران برای گردهمایی، دسترسی به مطبوعات و آزادی بیان شده‌اند.

سخنرانی آیت‌الله خامنه ای در نماز جمعه‌ی روز ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ واکنش و انتقاد جمعی از برجسته‌ترین متفکران دنیا را به دنبال داشت.

پیتر هالورد Peter Hallward، فیلسوف مشهور و استاد دانشگاه میدل اسکس لندن، و آلبرتو توسکانا Alberto Toscano، جامعه‌شناس و استاد کالج گلد اسمیتس، در نامه‌ی سرگشاده‌ای به تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۰۹ به سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای با دیدی انتقادی برخورد کرده‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی نماز جمعه به تظاهرکنندگان به خاطر "اعمال غیر قانونی" آنها هشدار داده و آنان را مسئول خشونت‌های آتی دانسته بود.

این نامه‌ی سرگشاده را از جمله ژاک رانسیر، فیلسوف فرانسوی، جورجو آگامبن فیلسوف ایتالیائی و استاد دانشگاه در ونیز، اسلاوی ژیژک، النکا زوپانچیچ و اتین بالیبا، امضا کرده‌اند.

امضا‌کنندگان این نامه تائید می‌کنند که استدلال‌های آیت‌الله خامنه‌ای برای آنها و کلا علاقمندان به سیاست کنش جمعی، ناآشنا نیست «چرا که بر منطقی متکی است که اولیای امور با اتکاء بدان از فرانسه‌ی ۱۷۸۹ گرفته تا خود ایران ۱۹۷۹ به مخالفت با عظیم‌ترین جنبش‌های مردمی عصر جدید برخاسته‌اند». در بیانیه‌ی این اندیشمندان همچنین آمده است: «شکل‌گیری این جنبش‌ها بدین واسطه بود که اصل را بر این می‌گذاشتند که حاکمیت متعلق به خود مردم است نه دولت یا نمایندگان‌اش».

امضا‌کنندگان این نامه استدلال‌های آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی اخیر را بی‌اساس دانسته و در این رابطه جمله‌ای از "منشور آزادی" سال ۱۹۵۵ مبارزان (ا ن سی) ANC در آفریقای جنوبی را ذکر می کنند که می گوید: «هیچ دولتی نمی‌تواند ادعای اقتدار کند، مگر آن‌که این اقتدار بر اراده‌ی تمامی ملت متکی باشد».

در این نامه که هدف آن به گفته‌ی امضا‌کنندگان، به هیچ وجه دخالت در امور سیاسی ایران نیست، همچنین آمده: «نیازی به گفتن نیست که ایرانیان خود باید جهت سیاسی کشورشان را تعیین کنند».

این اندیشمندان وظیفه خود می‌دانند که یادآور شوند: «دولتی که ادعای نمایندگی اراده‌ی مردم‌اش را دارد صرفاً به شرطی می‌تواند این کار را بکند که ابتدایی‌ترین پیش‌شرط‌های شکل‌گیری چنین اراده‌ای را محترم بشمارد: ‌آزادی مردم برای گرد هم آمدن بی‌هیچ مانعی و تشکیل دادن نیرویی کلی و جمعی؛ قابلیتی نامحدود برای بحث و دسترسی به اطلاعات، و به بحث گذاشتن،‌ تصمیم گرفتن و به اجرا درآوردن شیوه‌ی عمل».

امضا کنندگان در پایان این نامه سرگشاده به حکومت ایران به بدبینی موجود در رابطه با حمایت خارجی از "ترویج دموکراسی" در کشورهای مختلف جهان اشاره کرده و نوشته خود را چنین به اتمام می‌رسانند: « با این حال، خود این اصل مثل همیشه واضح است: صرفاً مردم می‌توانند ارزش چنین ادعاهایی را تعیین کنند. ما امضاکنندگان این نامه از دولت ایران می‌خواهیم دست به اعمالی نزند که مانع چنین تصمیمی می‌شود».