موشک S300 موضوع باجگيری روسيه از ايران و آمريکا؟ تحليلی از راديو بين المللی فرانسه

ايران از ده سال پيش می کوشد خود را به يک سيستم دفاعی ضد هوايی روسی موسوم به S300 مجهز کند. ولی مذاکرات هنوز به نتيجه نرسيده است. در صورتيکه تأسيسات اتمی ايران مورد حملۀ آمريکا يا اسرائيل قرار گيرد، موشک های روسی S300 محور اساسی دفاع جمهوری اسلامی ايران را تشکيل خواهد داد. کارشناسان معتقدند که اين موشک از موشک پاتريوت ۳ آمريکايی پيشرفته تر است و قادر است يک هواپيمای جنگی يا يک موشک را در فاصلۀ ۱۵۰ کيلومتری سرنگون کند. شانس موفقيت چنين عملياتی بيش از ۸۰ در صد پيش بينی شده است. تهران همۀ تلاش خود را برای بدست آوردن چنين موشکی به کار می برد.

اسرائيل با فروش اين سيستم دفاعی به ايران سخت مخالف است و می گويد اين سيستم تسليحاتی ممکن است موازنۀ نيروها را درخاورميانه دگرگون کند.

لويی ماری کلوئه، پژوهشگر درانستيتوی روابط بين الملل فرانسه و متخصص صدرات تسليحات روسيه، می گويد از سال ۲۰۰۵ شايعاتی در بارۀ فروش S300 به ايران در جريان است و از ماه مارس ۲۰۰۹ مطبوعات روسی اخباری را به نقل از منابع صنعتی روسيه منتشرکرده اند. بر اساس اين اطلاعات، روسيه قراردادی برای تحويل ۵ آتشبار معادل ۲۰ موشک S300 با ايران امضاء کرده است. البته مقامات روسی اين خبر را تکذيب کرده اند و آژانس دولتی صادرات روسيه گفته است که هرگونه فروشی نيازمند اجازۀ دولت مسکو است. بدينترتيب ماههاست که مذاکرات پشت پرده ای در حال انجام است.

روسيه از اسرائيل هواپيماهای بدون سرنشين خريده است و از اين کشور خواسته است که از فروش سلاح به گرجستان خودداری کند. چنين به نظر می رسد که نوعی باجگيری بر سر فروش سيستم دفاع ضد هوايی به ايران در جريان است. اين کارشناس صادرات سلاح های روسی می گويد يک بازی چند جانبه ميان روسيه، اسرائيل، آمريکا و ايران در حال انجام است. مسکو به اين قرار داد به عنوان يک موضوع بده بستان با آمريکا نگاه می کند که در مذاکرات مسکو وواشنگتن تأثير دارد. به همين دليل مسکو، به عنوان يک اقدام خوش آمد گويانه به اوباما، فعلاً تحويل موشک های S300 را به ايران متوقف کرده است تا راه مذاکره را در خصوص خلع سلاح و استقرار سپر دفاع ضد موشکی آمريکا هموار کند. بنابراين قرار داد فروش موشک های ضد هوايی يک برگ برنده دردست مسکو است تا هم به ايران و هم به آمريکا فشار آورد.

ازسوی ديگر اين موشک ها مورد توجه لابی هايی نيز در آمريکا و برخی ديگر از کشور های غربی است. گزارشی که در استراليا اخيراً منتشر شد حاکی از آنست که ارتش اسرائيل نخواهد توانست در برابر موشک های S300 روسی مقاومت کند و به موشک های D22نياز دارد. بدين ترتيب شرکت هايی مانند بوئينگ و لاک هيد مارتين می توانند بر دولت آمريکا فشار بياورندو تصميم واشنگتن را مبنی بر کاهش خريد موشک های D22برای ارتش آمريکا زير سؤال برند. اسرائيل بر پایۀ همين استدلال می تواند از آمريکا بخواهد اين هواپيمای رادار گريز را به اين کشور بفروشد.

موشک S300 بهانه ايست برای اينکه همۀ طرفين درغرب اعتبار بيشتری برای خريد هواپيما های پيشرفته تر تقاضا کنند و روسيه نيز از اين فرصت استفاده می کند تا نشان دهد سيستم دفاع ضد هواييش کارسازاست. با اينحال اين سيستم هنوز امتحان خود را پس نداده است و بايد در هماهنگی با يک سيستم فرمان و رادارهای پيشرفته عمل کند تا بتوان از آن به طور مؤثر استفاده کرد. مدل های مختلف موشک های S300 تا به حال به ۲۰ کشور دنيا فروخته شده است. مطبوعات روسی گزارش کرده اند که قراردادی که با ايران بسته شده است بالغ بر ۸۰۰ ميليون دلار است.