واگشايی ادبی بيانيه تهران، مهرداد نصرتی (مهرشاعر)

سيستم آوت لاين نگاری و استخراج آوت لاين يکی از مناسب ترين روشها برای درک فحوای متونی است که قلم بشری می نگارد يا بر زبان او جاری می گردد.
در اين روش برای آنکه مطلبی به رشته سخن درآيد و نيز دارای استخوان بندی محکم بوده ، از حشو (ريداندنسی ) بپرهيزد و پيامش را با شفافيت به اطلاع مخاطبش برساند ، فرمول های روشنی ارائه شده و حتی روش های زير مجموعه آن نيز تفکيک و تشريح شده اند تا آنجا که به دستور العملی کامل و تکنيکی تبديل شده است .
در استخراج نيز همينگونه است و شخص با استفاده از اين تکنولوژی براحتی عصاره سخن را استخراج نموده و حتی می توان گفت تا حدودی بسيار زياد به نيات و مقصود اوليه از نگارش يک متن يا يک سخنرانی نيز دست می يابد.
در اينجا قصد تشريح روش آوت لاين ، آناليزو تفسير انواع پاراگراف (بند ) نويسی را نداريم ليکن مخاطب محترم را برای آشنايی بيشتر با اين متدها و تکنولوژی آنها به کتب مربوطه از جمله استادی اسکيلز ( مهارت های مطالعه ) نوشته ريچارد سی يورکی و يا هر منبع مورد وثوق مخاطب محترم ارجاع می دهيم .
آنچه در اينجا می خوانيم حاصل سيری اجمالی (از منظر تکنيک شناسی مهارت مربوطه و ساير مناظر مهارت های ادبی ) است در بيانيه مشترک سه کشور ايران ، برزيل و ترکيه که در مسير منتهی شونده به مبادله سوخت تنظيم شده است .لازم به ذکر است بيانيه مذکور در اجلاس مورخ هفدهم ماه می سال ۲۰۱۰ ميلادی در تهران برگزار شد و به امضای نمايندگان سه کشور رسيد.در ضمن تلاش خواهيم کرد در استخراج کلمات کليدی هم سخت گيری به خرج نداده اکثر کلمات موثر در جمله را شامل کنيم و تنها برای مقايسه مخاطب محترم فقط در بند اول کلمات و عبارات کليدی واقعی استخراج شده اند.

بند اول
کلمات و عبارات کليدی :
تعهد – معاهده ان پی تی– مواد مرتبط آن – حقوق تمام اعضاء – تاکيد
تذکرات :
۱ - " مواد مرتبط با آن" در بطن " حقوق تمام اعضاء " وجود دارد
۲ - " شامل جمهوری اسلامی ايران " ؟! مگر شبهه ای در عضويت ايران وجود دارد که بايد مستقلا مطرح گردد؟ و نيز در بطن تمام اعضا وجود دارد!
۳ - " بدون تبعيض" در دل "حقوق تمام اعضا" وجود دارد
۴ - "تحقيق ، توسعه، توليد و استفاده از انرژی هسته ای " در دل "مواد مرتبط آن " وجود دارد ( که تازه خود آن هم به شرح مورد يک همين تذکرات حشو است )
۵ - "(همچين چرخه سوخت هسته‌ای شامل فعاليت‌های غنی‌سازی) " گذشته از آنکه خود داخل پرانتز قرار گرفته و همين بخودی خود نشان دهنده اضافی بودن آن و تاکيد مجدد است کل عبارت مجددا در دل "حقوق" و نيز "مرتبط با آن " وجود دارد.
نتيجه :
اين بند درواقع می توانست چنين باشد :
۱ - ما بر تعهد به معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای و حقوق تمام اعضاء تاکيد می کنيم.

بند دوم
کلمات و عبارات کليدی :
ما - اعتقاد – فرصت – روند – روبه جلو – فضايی مثبت – سازنده – غير تقابلی – شروع – دوره تعامل - شروع
تذکر:
۱ - " مثبت " + سازنده
۲ - تعامل = همکاری ( حشو کامل)

بند سوم
کلمات و عبارات کليدی
ما – معتقد – تبادل سوخت هسته ای – شروع – همکاری-عرصه های مختلف- همکاری صلح آميز هسته ای – ساخت نيروگاه هسته ای و رآکتور های تحقيقاتی
تذکر کلی :
تمام موارد مطروحه در اين بند در دو بند اول و دوم قبلا آمده است و کلا مطلب جديدی ندارد

بند چهارم
کلمات و عبارات کليدی
تبادل سوخت هسته‌ای –حرکت سازنده - روبه جلو- شروع – همکاری – تعامل – مثبت – تقابل – اقدامات – رفتار – بيانيه تهديدآميز- حقوق – تعهدات هسته ای ايران تحت ان پی تی – لطمه – اجتناب – همکاری – جايگزين
تذکر:
ناگفته مشهود است که نه تنها اين بند هم چيزی به مطالب فوق اضافه نکرده است بلکه حتی در خود نيز دچار حشو شديدی است. برای مثال :
حرکت سازنده = تعامل مثبت و همکاری

بند پنجم
کلمات و عبارات کليدی
تسهيل – همکاری هسته ای- ايران – امانت گذاری – ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم کم غنی شده ال ای يو – ترکيه – موافقت – مواد – مالکيت ايران – ترکيه – ايران و آزانس – امکان – نظاره گری – نگهداری ايمن

بند ششم
کلمات و عبارات کليدی
ايران – موافقت – موارد فوق – آژانس _ ظرف ۷ روز – متناسب با دريافت پاسخ مثبت – گروه وين –( امريکا ، روسيه ، فرانسه و آژانس) –جزئيات – تبادل سوخت – موافقت نامه کتبی –ترتيبات مربوط – تعهد –تحويل – ۱۲۰ کيلو سوخت – راکتور تحقيقاتی تهران
توضيح :
اين بند به همراه بند اول به نظر ميرسد بيشترين بار پيام کل اين بيانيه را حمل می کنند

بند هفتم
کلمات و عبارات کليدی
اعلام توافق – گروه وين – ملزم – اجرا - ايران پس از توافق نامه بند ۶ – امانت – مواد غناری کم – ۱۲۰۰ کيلو گرم – آمادگی - در طول يکماه – گروه وين – در طول يکسال – مواد مورد نياز راکتور تحقيقاتی تهران – تحويل
توضيح :
ظاهرا بند ششم و هفتم حداکثر بار خبری اين بيانيه را بر دوش حمل می کنند که عبارت است از
اعلام توافق ايران با اين بيانيه ظرف يک هفته و تحويل ۱۲۰۰ کيلوگرم مواد با غنای کم ظرف يکماه و دريافت ۱۲۰ کيلوگرم سوخت برای راکتور تهران ظرف يکسال

بند هشتم
کلمات و عبارات کليدی
در صورت – مفاد اين بيانيه – توجه و احترام – قرار نگيرد – ترکيه – حسب درخواست ايران – بدون هيچ شرطی – به سرعت – ال ای يو – ايران – بازگشت

بند نهم
کلمات و عبارات کليدی.
ترکيه و برزيل – رويکرد سازنده - ايران – پيگيری –تداوم گفتگو -۵+۱ –هر مکان از جمله برزيل و ترکيه –نگرانی مشترک –تعهدات دسته جمعی – دو بسته پيشنهادی – استقبال

بند دهم
کلمات و عبارات کليدی
ترکيه و برزيل – رويکر سازنده ايرا ن – پايبندی به ان پی تی – پيگيری – ايفای حقوق هسته ای – کشورهای عضو – قدردانی- متقابلا – ايران – تلاش سازنده – کشورهای دوست ترکيه و برزيل – ايجاد فضای همکاری و حمايت – حقوق هسته ای – تشکر
اين بند معمولا در بيانيه ها وجود دارد و جايگزين ديپلماتيک تعارفات خودمانی است.

دقيقه های بيانيه مذکور:
يک – با دقت نظری علمی به اين بيانيه ، تطويل بواسطه حشو را به وضوح شاهديم .تکنيک تطويل و حشو متاسفانه کاربردی است و اغلب از آن در راستای اغنای ذهن مخاطب معمولی و پوشاندن پيام اصلی استفاده می گردد اما بايد توجه داشت که در پيش اهل نظر که حتی با استفاده از روش اسکيمينگ و ظرف لحظاتی پيام پاراگراف را می گيرند و چنانچه در آن دقتی کنند به کنه نظر نويسنده ، توانايی و ضعف های وی پی می برند و پيش تر تمام تکنيک های ساخت پاراگراف ( بند ) و انواع آناليزی ، توصيفی ، مقايسه ای و کنتراست ، آنالوژی (همترايی ) و در نهايت تعريف کننده آن را می شناسند پنهان کردن حقوق بر باد رفته يک ملت لابلای متون بيانيه ها مصداق آن حکايتی است که می گويد : پيش قاضی و .... همان حقوقی که مردم را بواسطه آن به خيابانها کشاندند تا فرياد بزنند انرژی هسته ای حق مسلم ماست و امروز کالايی را بدون تضمين کافی برای تبادل و نه تحويل به غربی ها تحويل می دهيم که هزينه اش را ملت ما با خون اساتيدش و رنج قشرهای متوسط به پائينش که بخشی حداکثری از کل جمعيت ما را تشکيل می دهد پرداخته اند و اين در کنار قطع نامه و بيانيه ها و... که بر عليه ملتی صادر شد .
امروز همين ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم با غنای کم را هم از ما می گيرند و امضاء می دهند که خواهند آمد و راکتورهای توليد اورانيوم غلظت بالا را برای ما راه اندازی خواهند کرد!
دو – صرف نظر از مسائل سياسی مرتبط با اين بيانيه مثل عدم اطمينان سابق کشورمان به تبادل سوخت در کشور ديگر ، اصرار بر انجام اين عمليات در داخل خاک ميهن ، تبادل همزمان و هم ارزش و..... تعجب از اطمينان به تعهد نامه ای که حداقل انجام بخشی از آن منوط به وفای به عهد امريکايی ها بعنوان يکی از اعضای گروه وين است صدور چنين بيانيه ای آن هم در سطح ديپلماتيک (بين المللی ) با چنين ادبيات حشوآميزی جای سئوال دارد. آيا براستی تحرير کنندگان اين بيانيه از اين مسائل بی اطلاع هستند؟!
سه – من يکی واقعا خسته شدم از بس تذکر رعايت ادب و ادبيات دادم آن هم به کسانی که گفتار و نوشتارشان مشق شب قشر وسيعی است .و نمی دانم چگونه بگويم که اينگونه عملکرد تنها پيامی که دارد اين است که مردم نمی فهمند و اما واقعيت غير از اين است .اگر برخی خود را به خواب نمی زدند و چشمانشان را باز می کردند می ديدند که مردم با دقت نظر هر دقيقه و لطيفه رفتار و گفتار ايشان را زير ريزبين های بی نظيری گذاشته اند که تا اعماق نيات از هر عمل و گفتار را وامی گشايد و اسرار درون آن را هويدا می کند .
پس آيا بهتر نيست به خود آيند و حدااقل بدانند که اين مردم نفهم نيستند !

مهرداد نصرتی (مهرشاعر)