جایگاه نوروز در آزادی ایران، احمد وحدت خواه

مایکل اکسووردی که در فاصله سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ در وزارت خارجه انگلیس مسئول بخش ایران بوده است در کتاب جدید خود به نام «ایران، امپراتوری یک اندیشه« در توضیح انتخاب این عنوان برای کتاب در پیشگفتار آن می نویسد

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

مایکل اکسووردی که در فاصله سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱ در وزارت خارجه انگلیس مسئول بخش ایران بوده است در کتاب جدید خود به نام «ایران، امپراتوری یک اندیشه« در توضیح انتخاب این عنوان برای کتاب در پیشگفتار آن می نویسد:

«در جلسه ای که همراه سفرای خارجی و باستانشناسان و تاریخ نویسان در موزه بریتانیا به مناسبت افتتاح نمایشگاه تاریخ ایران در این موزه در سال ۲۰۰۵ حضور داشتم در بخش پرسش و پاسخ از سایر میهمانان پرسیدم آیا به سرزمین و اقلیمی که فرهنگ و تمدن آن در طول ۷۰۰۰ سال گذشته زمانی در فارس و سوسنگرد، زمانی دیگر در بین النهرین و مدیترانه و دیگر روز در آسیای میانه و سپس تا هندو چین در گردش و قدرتمند بوده است هنوز می توان نام یک کشور را گذاشت؟»

اکسووردی خود در پاسخ و بازتاب تفکر و عقیده جمع می گوید همه حضار بر این نظر بودند که ایران بیش از یک کشور، یک تمدن سیال و همه گیر است که با درنوردیدن مرزهای خاکی در قالب یک امپراتوری شعر و ادب و هنر و زبان فرهنگی در درازای تاریخ حضور داشته و کمتر انسانی در سراسر دنیای عتیق و جهان معاصر از آثرات آن بی بهره مانده است.

درک و شناخت این ویژگی سرزمین معبود ما ایران، که در سالهای اخیر و شرایط جاری منطقه و جهان بر اهمیت آن افزوده هم شده است، هیچگاه از چشم همسایگان ما و قدرتهای خارجی پنهان نمانده است.

چنان که به جرئت می توان گفت بسیاری از مصائب و مشکلات تاریخی ما نیز تا همین امروز زاییده این ویژگی و حضور ما در قلب چهارراه برخورد های تمدنی و فرهنگی می باشد.

تاریخ به کنار، آنچه جا دارد هر ایرانی میهن دوستی در شرایط خطیر امروزی برای آزادی و سربلندی کشور و مردم آن به خدمت گیرد یافتن نقاط اشتراک ملی برای همبستگی در مبارزه برای دستیابی به این اهداف است. و این جاست که نوروز و پیام تاریخی آن به عنوان قلب همیشه تپنده فرهنگ و تمدن ایرانی معنی پیدا می کند.

نوروز مورد نیاز امروز ما تنها در چیدن سفره هفت سین و خواندن دعای لحظه تحویل سال و گفتن تبریک به یکدیگر خلاصه نمی شود. ما باید به پیشواز نوروزی برویم که در آن شکوفه های امید مردم ما برای زندگی در سرزمینی آباد و آزاد در آن شکفته شود.

نوروز ما امروز باید از جنس همان نوروزهایی باشد که پدران و مادران ما پس از حمله مهاجمان خارجی و تجاوز به ارزش های ملی و انسانی ما، تا سده ها آن را در پستوی خانه هایشان جشن می گرفتند تا میثاقشان را برای دفع دشمنان آزادی و شرف خود تکرار کنند.

نوروز ما امروز باید همان نوروزی باشد که نسلهای متمادی ایرانیان، از زن و مرد مسلمان و یهودی و بهایی و زرتشتی و ...برای خرد و دانش ارزش و مقام روا می داشتند و ضمن حفظ باورهای های خود بدور از تعصب های قومی «چو ایران نباشد تن من مباد» را زیور کاشانه خود می کرده اند.

این همان نوروزی است که ما بایستی جشن بگیریم. چنین میراث عظیمی که ماحصل قرنها از خودگذشتگی و جانفشانی پیشینیان ما برای نگهبانی از این سرزمین پرحادثه بوده است نمی تواند و نباید در چند روز شادمانی خلاصه شود. پیام نوروز پیام جاودانه انسانهایی است که در سخت ترین شرایط و تاریک ترین ادوار تاریخ این سرزمین به پایداری و سرافرازی آن امیدوار بوده اند. با آنها هم پیمان باشیم.

به آغاز سخن و بهانه این نوشتار برگردیم. مایکل آکسووردی در پایان کتاب خود می نویسد:

«ایران و ایرانیان بدون شک سهم بزرگی در آفرینش تمدن بشری داشته اند. سئوال اساسی این است که آیا این نقش در آینده هم ادامه خواهد داشت؟ نگاهی گذرا به سیاست های حاکمان کج اندیش و مستبد امروزی آن که هر روزه سایر تمدن ها را به خاطر زیر پا گذاشتن حقوق انسانها و عدم اجرای عدالت به باد انتقاد می گیرند حاکی از وجود یک فرهنگ سالوسانه در میان اقلیتی بدور از اخلاق معنوی است که بر خلاف بنیاد های راستین فرهنگ ایرانی که اتفاقا همان ارج نهادن به حقوق بشر و آزادی انسانها برای داشتن زندگی شرافتمندانه است عمل می کنند. تمدن ها را انسان ها و به ویژه انسانهای صاحب عقاید والا و آزاد اندیشان آن می سازند. در ایران امروز چنین انسانهایی یا در زنجیر و زندان هستند، یا مهر سکوت بر لب زده اند و یا میهن خود را به سوی غربت ترک گفته اند. اما آنها دست از تلاش برای آزادی و خوشبختی سرزمین آبا و اجدادی خود نمی شویند. و چه بهتر که چنین است، زیرا ایران نشان داده است که می تواند تمدن ساز باشد و باید هم باشد».