توصیه های تغذیه ای برای ایام نوروز، مهر

حفظ سلامت خانواده به خصوص در نوروز که خانواده ها در صدد برگزاری هر چه مفرح تر تعطیلات خود هستند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به تغییراتی که در الگوی مصرف غذایی خانوار در این روزها رخ می دهد باید برای به حداقل رساندن مسائل ناشی از این تغییرات نکاتی را رعایت کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، در ایام نوروز بهتر است برنامه غذایی مانند سایر زمانها تنظیم شود و مصرف آجیل و مغزها به عنوان میان وعده و در مقدار متعادل باشد. ولی می توان حجم مواد غذایی را در هر وعده های اصلی کاهش داد. به ویژه شام را بسیار مختصر میل کرد.

صبحانه یکی از مهمترین وعده های غذایی است که برای سلامت و تندرستی افراد اهمیت خاصی دارد. افراد بهتر است در ایام تعطیل شبها زودتر بخوابند تا صبح بتوانند با شادابی از خواب برخیزند و صبحانه کاملی شامل مقادیر مناسبی نان، شیر، پنیر، گردو و ... مصرف نمایند. بهتراست از خوردن کره، خامه، سرشیر تا حد امکان پرهیز و برای ایجاد تنوع غذایی در صبحانه ها از تخم مرغ، خیار، گوجه فرنگی، میوه ها و آب میوه استفاده کنند.

زیاده روی در مصرف شیرینی و شکلات در ایام نوروز هم مانند سایر مواقع می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای سلامت شود. در کودکان زیاده روی در مصرف تنقلات، شیرینی و شکلات در این ایام اغلب باعث بروز مشکلات گوارشی مثل درد معده، تهوع و استفراغ می شود و ضمن این که مانع مصرف وعده های اصلی غذا می شود و به این ترتیب تداوم این وضعیت به مدت دو هفته در تعطیلات می تواند منجر به بروز مشکلات جدی در تغذیه آنها شود.

مشکل دیگری که در نتیجه مصرف زیاده از حد شیرینی و شکلات ممکن است در کودکان ایجاد شود. مشکلات دندانی است به ویژه اگر بعد از هر بار مصرف به بهداشت دندانها و مسواک زدن توجه نشود.

در مورد افراد بزرگسال نیز زیاده روی در مصرف می تواند منجر به مشکلات گوارشی و همچنین افزایش انرژی دریافتی و در نتیجه اضافه وزن در این ایام شود و در مورد افرادی که مبتلا به قند خون و یا چربی خون بالا هستند زیاده روی در مصرف باعث اختلال در وضعیت سلامت آنها خواهد شد. بنابراین برای برخورداری از تعطیلات همراه با آرامش و سلامتی تعادل در مصرف مواد غذایی را در این ایام در نظر بگیرید.

- هنگام خرید آجیل باید به تازگی آن توجه داشت، تا حد امکان از فروشگاه هایی که معتبر هستند و اجناس با کیفیت مرغوب و تازه عرضه می کنند خریداری کنید. از خرید خشکباری که علائم کپک زدگی در آنها مشاهده می شود خودداری کنید. بهتر است انواع کم نمک را انتخاب کنید.

- برای استفاده از میوه های خشک به خاطر داشته باشید که ارزش تغذیه ای میوه های خشک به شیوه خشک شدن آن ها بستگی دارد هر چه زمان خشک کردن بیشتر باشد و مواد خشک کننده بیشتری استفاده شود، از ارزش تغذیه ای آن ها کاسته می شود . میوه های خشک به نسبت واحد حجم کالری بیشتری دارند اما به دلیل نگهداری آسانتر برای استفاده در مدت طولانی مناسبتر هستند. کارشناسان توصیه می کنند برای بهره مندشدن از ویتامین ها و املاح موجود در میوه ها آنها را به صورت تازه مصرف کنید.

- از غذاهای آبدار مثل سوپها، آش، میوه های آبدار، سبزی های آبدار مثل خیار و گوجه فرنگی و کاهو استفاده کنید.

- از مصرف زیاد چای و قهوه پرهیز کنید.

- به اندازه ی مناسب تحرک بدنی و ورزش داشته باشید.

هموطنان عزیزی که قصد مسافرت دارند باید در طول سفر دقت کنند تا اصول تغذیه ای، بهداشت و ایمنی مواد غذایی را رعایت کنند لذا باید به نکته های زیر توجه نمایند:

- در طول سفر مانند سایر مواقع به طور متناسب، متعادل و متنوع از تمام گروه های غذایی استفاده کنید.

- برای جلوگیری از کم آبی و یبوست مقادیر مناسبی آب بنوشید. البته بهتر است از آبهای بسته بندی که سلامت آن مورد اطمینان است استفاده شود. در صورتی که به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارید آب را حداقل به مدت یک دقیقه بجوشانید.

- از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده، شیرینی ها، شکلات و خامه اجتناب کنید.

- از میوه ها به عنوان میان وعده مناسب استفاده کرده و حتما" قبل از استفاده آنها را خوب شستشو دهید.

- بهتر است به جای مصرف نوشابه، از دوغ و نوشیدنی های کم کالری استفاده کنید.

- برای برطرف شدن نیاز مایعات بدن، آب بهترین نوشیدنی است، تا حد امکان از مصرف ساندیس، نوشابه ها پرهیز کنید.

- حتما" در طول سفر به دریافت مقادیر مناسب لبنیات دقت کرده و روزانه متناسب با نیاز بدنتان حدود دو تا سه لیوان شیر یا ماست استفاده کنید.

- به جای مصرف غذاهای سرخ شده، از غذاهای آب پز، کبابی و تنوری استفاده کنید،

- تا حد امکان از مصرف سوسیس وکالباس پرهیز کنید.

جهت حفظ ایمنی غذا و پیشگیری از انواع مسمومیتها:

- غذای مورد مصرف باید کاملا پخته شود: ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالا تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود، به گونه ای که غذا به ویژه گوشت ها به طور کامل پخته نشده و همین سبب آلودگی و فساد آن شود. از ظاهر گوشت می توان به میزان پخت آن پی برد، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه ای باشد، ولی اکثر مواقع مغز ( درون ) کباب کوبیده یا برگ، قرمز رنگ است. مردم فکر می کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته می شود ولی چنین تفکری اشتباه است. بارها دیده شده که روی ( سطح ) کباب به حالت سوخته در آمده اما درون آن هم چنان نپخته مانده است. در چنین مواردی باید گوشت را مجددا روی آتش قرار داد تا به اصطلاح مغز پخت شود. همچنین ماهی زمانی پخته است که گوشت آن به صورت لایه لایه در آید. در مورد پخت مرغ آب پز، وقتی آب مرغ شفاف و گوشت مرغ سفید شود مرغ پخته و آماده شده است.

با توجه به این که رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروب ها را بیشتر می کند، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید. مانند: عدس پلو، لوبیا پلو، ماکارونی و …

در صورت مصرف غذاهای کنسروی قبل از مصرف از سلامت آنها اطمینان حاصل کنید، در صورت مشاهده برآمدگــی و فرورفتگی از مصرف آن ها خودداری کنید. قبل از مصرف حتما" آن ها را 20 دقیقه بجوشانید.

- بهتر است از خوردن سبزی ها به صورت خام به دلیل احتمال آلودگی خودداری کنید.
در صورتی که در هنگام سفر تمایل به مصرف غذا در رستوران دارید چند نکته را مورد توجه قرار دهید:

- به رستورانهای معتبر که اصول بهداشتی بیشتر در آن ها رعایت شده است مراجعه کنید. وضعیت بهداشت سالن، دستشویی ها، کارگران و ... تا حدی می تواند معیار سطح بهداشت رستوران باشد.

- در صورت امکان لوازم شخصی مانند قاشق، چنگال و لیوان مخصوص خود را همراه داشته باشید.

- از مصرف بعضی از مواد غذایی مانند سالاد الویه، همبرگر، کباب کوبیده، ‌پیاز در مکان هائی قابل اطمینان نیستند، خودداری کنید

- به بهداشت فردی یعنی شستشوی دستها قبل از مصرف غذا توجه کنید.

- در مورد آب آشامیدنی در صورت امکان از آب معدنی استفاده شود و در غیر این صورت به بهداشت پارچ و لیوان ها توجه کنید.