سه شنبه 24 آذر 1383

گفتگو با فريدون جيراني: "جيمز باند" نگذاشت "خاچيكيان" فيلم پليسي بسازد، ايلنا

با رشد سينماي لاتها , سينماي پليسي كم رنگ شد

تهران- خبرگزاري كار ايران

خبرگزاري كار ايران ايلنا - بدون شك سينمايي كه "فريدون جيراني" پيگير آن است , جايگاه ويژه‌‏اي در سينماي پليسي دارد , گرچه جشنواره فيلم پليس مي‌‏توانست از حضور فيلم‌‏هايش و خود او در جشنواره سود ببرد, اما در حاشيه اين جشنواره و با توجه به برگزاري آن با او درباره سينماي پليسي به گفتگو نشسته‌‏ايم كه در پي مي‌‏آيد:

- تعريف شما از سينماي پليسي ايران چيست؟
تعريف گونه پليسي از تعريف جهاني‌‏اش جدا نيست , در اصل يك گونه‌‏ي قديمي است كه با انتخاب قصه‌‏هايي از "آگاتا كريستي" و اهميت دادن به نقش كارآگاه در حل معما شروع مي‌‏شود . بعد از جنگ دوم جهاني , ادبيات پليسي دچار تحول مي شود و با ورود "ريموند چندلر" و "دشيل همت" به ادبيات پليسي , كارآگاه ديگر آن شخصيت غير قابل باور و سوپر من نيست . آدمي است معمولي مثل همه آدم‌‏ها با ضعف‌‏هاي مختلف , بهترين فيلم‌‏هاي پليسي در اين دوران ساخته مي‌‏شوند . فيلم‌‏هايي كه در عين طرح يك جنايت, شرايط جامعه بعد از جنگ را نيز بررسي مي‌‏كند . فيلم‌‏هايي تلخ وتاثير گذار در اين دوره ساخته شده‌‏اند كه علي‌‏رغم داشتن نشانه‌‏هاي سينماي پليسي از گونه‌‏ي ملودرام اجتماعي جدا نيستند . اين سينماي پليسي- اجتماعي در دهه 60 ميلادي با فيلم هاي نظير "قاتلين"( دان سيگل),"درست به هدف"(جان بورمن) و دردهه 70 ميلادي با "محله چيني‌‏ها"(رومن پولانسكي) ادامه پيدا مي‌‏كند.
-"جيمز باند" كجاي سينماي پليسي قرار مي‌‏گيرد؟ آيا مي‌‏توان اين مامور امنيتي را در كنار" پوآرو" قرار دارد؟
"پوآرو" در عين حال شكست ناپذير بودن, انسان بود و اعمال غير انساني از او سر نمي‌‏زد.آدمي بود اخلاقي و معتقد به خانواده . در حالي كه "باند" آدمي است با تمايلات حيواني , زن باره, كثيف , دروغگو و نامرد . شكل‌‏گيري اين قهرمان محصول شرايط پيچيده جوامع غربي در دهه 60 ميلادي است , جنگ سرد در اين دهه در اوج خود قرار دارد. "جيمز باند" ادامه سينماي جاسوسي است نه پليسي , كه براي خودش تعريفي دارد.
-ظاهرا مثل اين كه همه جريانات سينماي جهان روي سينماي ايران تاثير گذاشته و ما به تقليد از آن‌‏ها فيلم ساخته‌‏ايم...
بله , "ساموئل خاپيكيان" مشخص‌‏ترين كارگردان سينماي پليسي-جنايي ما , تحت تاثير سينماي پليسي دهه 50 آمريكا و اروپا فيلم‌‏هاي "چهار راه حوادث","طوفان در شهر ما","فرياد نيمه شب","يك قدم تا مرگ","دلهره" و "ضربت" را ساخته است و هنگامي كه توليد فيلم‌‏هاي پليسي اجتماعي آمريكايي , اروپايي در هجوم توليد فيلم‌‏هاي پليسي-حادثه‌‏اي كاهش پيدا مي‌‏كند وپديده "باند" سينماي حادثه‌‏اي را تحت الشعاع قرار مي‌‏دهد . ديگر "خاچيكيان" نمي‌‏تواند فيلم پليسي بسازد .اين تغييرات در سينماي جهان در آغاز دهه 60 ميلادي مصادف است با تغييرات در سينماي ايران , در آغاز دهه 40 با شكل گيري "فيلم فارسي" با ظهور پديده "گنج قارون" تنوع و گونه در سينماي ايران حذف مي شود و تا انقلاب ادامه پيدا ميكند. از" گنج قارون" به بعد پليس و ماجراهاي پليسي اگر هست جز كوچكي از همان سينماي "قاروني" است , كما اينكه در فيلم مسخره اي مثل "طوفان نوح" كه داستان "گنج قاروني" دارد , زني كه در كنار "فردين" قرار مي گيرد , مامور پليس از كار درمي‌‏آيد. از پايان دهه 40 بعد از ظهور پديده "قيصر" در سينماي ايراني و رشد سينماي لاتها يا جاهل‌‏ها , پليس و ماجراي پليسي در دل اين سينما حضور كم رنگي دارد.
- مي‌‏توان به اين نتيجه رسيد كه نبود سابقه روشن و خوبي از اين گونه در سينماي ايران باعث شده كه ما در سينماي بعد از انقلاب نتوانيم شروعي اميدوار كننده در اين گونه داشته باشيم كه به رشد رسيده باشد , ظاهرا همچنان به تجربيات گذرا بسنده كرديم...

تبليغات خبرنامه گويا

advertisement@gooya.com 

حرف بسيار درستي است . سينماي ايران در تولد مجدد بعد از انقلاب, گر چه به سمت تعريف ژانر حركت كرده كه سينماي جنگ نتيجه اين حركت است. اما در نوع پليسي به دليل تحولات اين سينما در دهه 80 ميلادي كه به سينماي حادثه‌‏اي با جلوه‌‏هاي ويژه بسيار رسيده و با ايجاد هيجان حرف آخر را مي‌‏زند , ما به دليل ضعف اقتصادي در بعد توليد, نتوانستيم در توليد و رشد اين گونه حركت فعال داشته باشيم.
-چرا سينماي پليسي- اجتماعي ما در اين سال‌‏ها رشد نكرده و چرا فقط پليسي- حادثه‌‏اي؟
به دليل فروش و سليقه تماشاگر عام , مقايسه كنيد فروش فيلم هاي "جنايت"( محمد علي سجادي) و "سايه به سايه" (علي ژكان) را كه مي‌‏خواهند پليس اجتماعي باشند , با فروش فيلم‌‏هاي "نيش"( همايون اسعديان) ,"گروگان" (اصغر هاشمي )كه مي‌‏خواهند پليسي حادثه‌‏اي باشند.
- انتخابتان براي بهترين فيلم و سريال پليسي چيست؟
تا آنجا كه حافظه ياري مي‌‏كند بهترين فيلم پليسي در سينماي ما "پرده آخر" ساخته "واروژ كريم مسيحي" است و بهترين سريال در اين زمينه ؛ "خواب و بيدار" كار "مهدي فخيم زاده".

دنبالک:
http://mag.gooya.com/cgi-bin/gooya/mt-tb.cgi/15505

فهرست زير سايت هايي هستند که به 'گفتگو با فريدون جيراني: "جيمز باند" نگذاشت "خاچيكيان" فيلم پليسي بسازد، ايلنا' لينک داده اند.
Copyright: gooya.com 2016