مذاکرات ايران و آمريکا هنوز قطعی نيست، بی بی سی

اجلاس بين المللی امنيت و ثبات عراق در شرم الشيخ در روز جمعه، ۱۴ مه، به کار خود ادامه می دهد در حاليکه ملاقات وزيران خارجه ايران و آمريکا همچنان موضوعی برای گمانه زنی است.
محور مذاکرات دومين روز اجلاس شرم الشيخ همکاری برای خاتمه دادن به خشونت و نا امنی در عراق و حمايت از روندهای سياسی در اين کشور و جلب توافق دولت های منطقه برای همکاری با دولت عراق و نيروهای ائتلاف به رهبری آمريکا برای تحقق اين هدف هاست.

پيش از آغاز اجلاس شرم الشيخ، مقامات آمريکايی از جمله کاندوليزا رايس، وزير خارجه اين کشور، نسبت به گفتگو با هيات ايرانی به رياست منوچهر متکی، وزير خارجه، نظرات مساعد ابراز داشته بودند.

در حاليکه پيشتر، آمريکا تاکيد داشت که موضوع گفتگوی احتمالی با جمهوری اسلامی در حاشيه اين اجلاس منحصر به مسايل مربوط به عراق خواهد بود، خانم رايس در آستانه آغاز به کار اجلاس شرم الشيخ امکان طرح ساير مسايل را نيز مردود ندانسته بود اما روز گذشته اعضای هيات اعزامی آمريکا به شرم الشيخ کوشيدند طرح مسايلی غير از بحران عراق در ملاقات احتمالی خانم رايس و آقای متکی را کم اهميت و نامحتمل جلوه دهند.

پيشترمقامات ايرانی، از جمله رييس جمهوری و وزير خارجه اين کشور، در اظهارات خود تماس و گفتگو با طرف آمريکايی در حاشيه اجلاس شرم الشيخ را منتفی ندانسته بودند.

در همانحال، محمد علی حسينی، سخنگوی وزارت خارجه و عضو هيات اعزامی ايران به شرم الشيخ، در مصاحبه ای با شبکه تلويزيونی العالم گفته است که ملاقات خانم رايس و آقای متکی در روز جمعه "قابل پيش بينی نيست" و افزوده است که "مواضع ما کاملا روشن است و طرف های ديگر می دانند که اگر دنبال فرصتی باشند چه گونه آن را ايجاد کنند."

فشار عراق بر آمريکا

بر اساس گزارش های رسيده از شرم الشيخ، در روز اول اجلاس تماس وزيران خارجه ايران و آمريکا به تبادل تعارفات معمولی بر سر ميز نهار منحصر بود و هنگام صرف شام نيز گفتگويی تماسی بين آنان صورت نگرفت..

سخنگوی وزارت خارجه در مورد خبر گفتگوی وزيران خارجه ايران و آمريکا بر سر ميز نهار در روز پنجشنبه، اين خبر را تکذيب کرده است.

گفته می شود که دولت عراق بر ايالات متحده فشار آورده است تا به منظور جلب همکاری ايران و سوريه در مقابله با عمليات شورشيان عراقی وارد مذاکرات جدی با اين دو کشور شود.

روز چهارشنبه، خانم رايس با وليد معلم، وزير خارجه سوريه، ملاقات و گفتگو کرد و بعدا اعلام داشت که موضوع اين مذاکرات به وضعيت عراق منحصر بوده است.

ايالات متحده گفته است که دولت سوريه برای جلوگيری از عبور تندروهای اسلامگرا و مخالفان دولت عراق از مرز دو کشور اقدام کافی به عمل نمی آورد.

در نخستين روز اجلاس، وزير خارجه ايران با چند تن از مقامات شرکت کننده از جمله مارگارت بکت، وزير خارجه بريتانيا، ديدار و گفتگو کرد و به گزارش خبرگزاری ايرنا، محور گفتگوهای دو طرف را روابط دو کشور و "تقويت زمينه های سازنده مناسبات" تشکيل می داد.

بريتانيا متحد اصلی ايالات متحده در جنگ عراق محسوب می شود و در ماه های اخير، مقامات بريتانيايی نيز، همانند ايالات متحده، جمهوری اسلامی را به حمايت از شبه نظاميان عراق متهم کرده اند و بازداشت گروهی از نظاميان بريتانيايی توسط ايران در ماه مارس باعث تيرگی بيشتر روابط شد.

کمک به بازسازی عراق

در اجلاس شرم الشيخ وزيران خارجه و نمايندگان حدود شصت کشور جهان و سازمان بين المللی شرکت دارند و در اولين روز همايش نحوه حمايت اقتصادی از عراق را بررسی کردند.

ايالات متحده و دولت عراق خواستار دريافت کمک های خارجی برای بازسازی اين کشور بوده اند.

نوری مالکی، نخست وزير عراق، در سخنرانی افتتاحيه خود در اين اجلاس خواستار چندين ميليارد دلار کمک به صورت اعطای وام، سرمايه گذاری و به خصوص بخشودگی بدهی خارجی اين کشور شد.

گرچه با سقوط رژيم صدام حسين، تعدادی از کشورهای جهان قسمتی از مطالبات مالی خود از عراق را ناديده گرفتند، اما هنوز اين کشور با بدهی های سنگين خارجی دست به گريبان است که حجم آن بين هشتاد تا يکصد و بيست ميليارد دلار تخمين زده می شود.

با توجه به دشواری های اقتصادی عراق از جمله محدوديت در توليد و صدور نفت خام در آينده نزديک، بازپرداخت اين وام ها مانعی عمده را در راه بازسازی اقتصادی اين کشور پديد می آورد.

بخشی از اين بدهی ها نتيجه عدم پرداخت برای خريدهای خارجی در رژيم سابق است اما قسمت اعظم آن به وام های دريافتی به خصوص از کشورهای عرب در جريان جنگ عراق و ايران ارتباط دارد.

ناخرسندی اعراب

گرچه دولت عراق و ايالات متحده کوشيده اند طلبکاران عراق را به بخشودن اين بدهی ها ترغيب کنند، اما بسياری از کشورها هنوز به اين درخواست پاسخ مثبت نداده اند.

به خصوص کشورهای عرب نفت خيز خاورميانه برآوردن اين درخواست را به ايجاد ثبات و به جريان افتادن فرآيندهای عادی سياسی در عراق موکول کرده اند.

در عين حال، به نظر می رسد که دليل واقعی اين کشورها در خودداری از اقدامی موثر برای کمک مالی به دولت کنونی عراق تسلط شيعيان بر تشکيلات حکومتی و اين باور باشد که دولت آقای مالکی به طور مطلوب از منافع اقليت عرب سنی در عراق حمايت نمی کند.

در مجموع، روز اول اجلاس شرم الشيخ موفق شد نظر مساعد کشورهای شرکت کننده را برای کمک هايی حدود سی ميليارد دلار به شکل اعتبار مستقيم مالی يا بخشودگی بدهی های قبلی عراق جلب کند.

از جمله مصر با بخشودن هشتصد ميليون دلار بدهی های پرداخت نشده عراق موافقت کرد.

شرکت کنندگان در اجلاس شرم الشيخ تعهد خود را به "ميثاق بين المللی عراق" اعلام داشته اند که شامل کمک به توسعه سياسی و بازسازی اقتصادی اين کشور در خلال پنج سال آينده همراه با تلاش دولت عراق برای استقرار ثبات و امنيت است.