روزنامه انگلیسی گاردین فاش می کند، ترک ها چرا به احمدی نژاد ، نه گفتند؟!، فرارو

روزنامه ی انگلیسی گاردین ، روز شنبه طی گزارشی به قلم " رابرت تیت" از استانبول ، علت سرباز زدن ترکیه از امضای قرارداد گاز با رییس جمهور ایران ، در سقرش به آن کشور ، را مورد بررسی قرار داده و نقش امریکا را در این خصوص برملا کرده است.

گزارش را در زیر بخوانید:

تركيه روز گذشته با عقب نشيني از يك قرارداد سودآور انرژي تحت فشار دولت ايالات متحده كه نگران است اين قرارداد جاه طلبي هاي هسته اي ايران را ترفيع بخشد، بي اعتنايي تحقير كننده اي را بر محمود احمدي نژاد رييس جمهور ايران كه در حال ديدار از تركيه است، وارد آورد.

قرار بود امضاي قرارداد87/1 ميليارد پوندي براي فروش گاز طبيعي ايران به تركيه بزرگ ترين دستاورد سفر دو روزه احمدي نژاد به استانبول باشد. مقامات تركيه بعد از تلاش هاي شديد ايران، با امضاي اين قرارداد موافقت كرده بودند و يادداشت هاي تفاهم امضا شده بود. ايران بعد از روسيه دومين تأمين كننده انرژي تركيه است و سعي داشته است سرمايه گذاري تركيه را در حوزه هاي گاز پارس جنوبي جذب كند.

ولي از قرار معلوم وقتي احمدي نژاد با عبداله گل همتاي ترك خود در استانبول ملاقات كرد، مداخله ايالات متحده به طور مؤثري قرارداد مزبور را بر هم زده بود.

در كنفرانس مطبوعاتي مشترك دو رييس جمهور در پنجشنبه شب به جاي آن كه از قرارداد چشمگير مورد انتظار پرده برداري شود، تنها يك بيانيه مشترك صادر شد كه در آن دو كشور "آرزوي شان را براي ادامه همكاري مورد تأكيد قرار دادند."

مقامات ترك قبلا قيمت ارائه شده از سوي ايران و شرايط سرمايه گذاري را به عنوان دليلي براي تأخير در امضاي قرارداد ذكر كرده بودند. ولي به نظر مي رسد كه آن به عنوان پوششي با هدف پنهان كردن تمكين تركيه در برابر خواست هاي آمريكا استفاده شده بود. يك منبع ديپلماتيك غربي به روزنامه گاردين گفت كه تركيه قول داده بود در ازاي تأييد ديدار احمدي نژاد توسط واشنگتن، پس از آن كه مقامات دولت بوش به طور خصوصي از ديدار احمدي نژاد انتقاد به عمل آورده بودند، هيچ قرارداد مهم انرژي را با ايران امضا نكند.

اين منبع گفت "استيون هادلي (مشاور امنيت ملي آمريكا) در ديدار يك ماه پيش خود از آنكارا، اعتراض خود را نسبت به سفر احمدي نژاد ابراز داشت."

"موضع (آمريكا) اين بود كه ما به آنها اجازه داده ايم ميزبان متكي و جليلي (وزير خارجه و مذاكره كننده اصلي هسته اي ايران) باشند ولي ميزباني احمدي نژاد پيام غلطي را ارسال داشت. اما ترك ها توضيح دادند كه وي مدتي بود آنها را براي ديدار از تركيه تحت فشار قرار داده بود و اين كه آنها بيش از اين نمي توانستند نه بگويند. آنها براي برطرف كردن نگراني هاي آمريكا قول دادند به جز قراردادي در زمينه برق، هيچ گونه قرارداد مهم انرژي امضا نكنند و احمدي نژاد را تحت فشار قرار دهند تا بسته مشوق شوراي امنيت سازمان ملل را در ازاي تعليق غني سازي اورانيوم بپذيرد."

تركيه كه عضو ناتو و متحد آمريكا و اسراييل است، در هفته هاي اخير از بهبود تدريجي روابط دوجانبه بهره گرفته تا در زمينه مناقشه هسته اي به تعامل با مقامات ارشد ايراني بپردازد. تركيه مي گويد كه با يك ايران مسلح به سلاح هسته اي مخالف است ولي همكاري در ساير زمينه ها از جمله در زمينه اقدام نظامي عليه شورشيان كرد را مورد تشويق قرار داده است.

ولي سفر احمدي نژاد انتقادهايي را در داخل و خارج از كشور و از جمله در اسراييل به وجود آورده است. اسراييل گفت كه از اين دعوت "مأيوس" شده است.

مقامات تركيه در پاسخ، اهميت اين ديدار را پايين آورده و آن را يك ديدار "كاري" خوانده و از وي در استانبول به جاي آنكارا استقبال كرده اند. اين تصميم به رهبر مذهبي ايران اين امكان را دارد كه از ديدار آرامگاه مصطفي كمال آتاتورك، مؤسس كشور سكولار جديد تركيه، اجتناب ورزد.

چنگيز اختر استاد مطالعات اتحاديه اروپا در يك دانشگاه استانبول گفت عدم امضاي قرارداد انرژي به معناي آن بود كه ديدار احمدي نژاد ارزش كمي براي تركيه داشته است. "تركيه نمي تواند همانند غربي ها با ايران رفتار كند. بالاخره، ايران همسايه ما است و مسئله، سياست عملي است. . ."