چرا بازيگران بازيگر نمي مانند، اعتماد

مريم عباسي

اين اتفاق مدت هاست افتاده. بازيگران ديگر بازيگر نمي مانند. آنان از شهرت به دست آمده استفاده مي کنند و کاري ديگر را برمي گزينند. اينک در آستانه نمايشگاه عکس هديه تهراني آن هم در خانه هنرمندان باز هم بحث داغ اين روزها حضور بازيگران در شاخه هاي ديگر است. حضورشان هم هر بار با واکنش هاي دوسويه روبه رو مي شود. برخي اعتقاد دارند هر کس آزاد است در هر زمينه يي فعاليت کند و برخي ديگر فقط حضور اهل فن را حق مي دانند. بازيگران گذري مي آيند و به اصطلاح نان شهرت خود را مي خورند. اما موضوع اين است که برخي از همين بازيگران مي روند مزون لباس مي زنند يا نمايشگاه ماشين. توليدي مي زنند يا فرش فروشي. کار اقتصادي مي کنند يا تجارت. از طرفي برخي ديگر هم وارد عرصه هنر مي شوند. پس مي توان عرصه هنر را وسيع تر از آن دانست که براي ورودش احتياج به مجوز داشت. بگذاريم هنر مخاطب خود را پيدا کند و مانند دولت به انحصاري کردن آن نپردازيم. اما بازيگران در اين چند سال راه هاي مختلفي را براي حضور و استفاده از شهرت و محبوبيت خود انتخاب کردند.

هديه تهراني

هنگامي که سخن از عکس مي آيد بلافاصله همه ياد چند نفر مي افتند؛ نيکي کريمي، رضا کيانيان و حامد بهداد. حالا به جمع شان هديه تهراني هم اضافه شده است. به هر حال نمايشگاه عکس هديه تهراني روز 17 آذرماه در خانه هنرمندان افتتاح مي شود. به گزارش مهر اين نمايشگاه حاصل تلاش سه ماهه جمعي از هنرمندان و دوستان اين بازيگر شناخته شده است. او سراغ موضوعي روزمره رفته است که در شبانه روز بارها با آن سر و کار داريم يعني آب و 800 عکس با اين موضوع را براي بازديد علاقه مندان جمع آوري کرده است. هديه تهراني از آخرين باري که بر پرده سينما ديده شد يعني چهارشنبه سوري فيلم هاي گوناگوني بازي کرد از نيوه مانگ تا فرزند صبح. از شبانه تا نسل جادويي. طراحي صحنه تئاتر يرما، برگزاري نمايشگاه کانسپچوال آرت با جواهرات و قيمت بالاي يک ميليون و علاقه مندي براي تبديل خانه به گالري مشغوليات او در اين مدت بوده است. اين روزها در شهرک غرب در فيلم «هفت دقيقه به پاييز» عليرضا اميني بازي مي کند. اما نکته يي که شايد برخي ها در برابر آن جبهه بگيرند اين نکته است که او از هم اکنون تعدادي از آثارش را پيش فروش کرده است.

ديگر کساني که جرات کردند براي عکس هاي خود نمايشگاه برپا کنند نيکي کريمي، لاله اسکندري، رضا کيانيان و حامد بهداد هستند و البته ناصر تقوايي و عباس کيارستمي هم که جزء کارگردانان هستند و عکس هايشان طرفداران جهاني دارد. آثار کيانيان هم در حراج کريستي بهار امسال با قيمت پايه هشت هزار دلار شرکت کرده بود.

ماهايا پطروسيان

خيلي از بازيگران از راه فيلم کوتاه وارد دنياي ديگر مي شوند. اين راه آسان و ساده تري است. مدعيان کمتري وجود دارد و دست هاي سينماگران اين حيطه همراه تر است.

به قول ماهايا پطروسيان که اين روزها با همان ساخته اول خود توانسته در جشنواره ها شرکت کند و مورد توجه قرار گيرد؛ «در اين راه دست فيلمساز بازتر است. مي تواند بدون محدوديت همه ابعاد زندگي را نشان دهد.»

او فيلم «يک روز قشنگ برفي» را به صورت مشترک با امير توده روستا کارگرداني کرده است و از مردادماه و در جشنواره فيلم کودکان و نوجوانان همدان آن را به نمايش عمومي گذاشته است. او به عنوان بازيگري که اکنون دو فيلمش مصاحبه (بهرام کاظمي)و خواب ليلا (مهرداد ميرفلاح) را آماده نمايش دارد و فيلم تاکسي نارنجي (ابراهيم وحيدزاده) در مراحل مختلف فني قرار دارد، تاکيد دارد؛ «اين اتفاق تنها در ايران رخ نمي دهد. در همه جاي دنيا به وضوح ديده مي شود. او دلايل خود را براي حضور بازيگران در عرصه فيلمسازي دارد؛ اين بازيگرها کلي نگر هستند. به دليل نزديکي به حيطه هاي هنري اکثر بازيگرها کارهاي ديگر از جمله گريم و کارگرداني و طراحي صحنه و لباس و... را خوب بلدند.» شايد او نيز مانند نيکي کريمي به دنبال ساخت فيلم سينمايي کارگرداني باشد اما هنوز در اين راه گام برنداشته و گفته است؛ «فيلم کوتاه هم مي تواند شروعي براي حرفه يي شدن و ساخت فيلم بلند باشد که تجارب کافي را به دست آورند و هم مي تواند کارگردان به ساخت فيلم کوتاه ادامه دهد و در آن حرفه يي شود و کارگردان فيلم کوتاه باقي بماند.» به هرحال اين بازيگر در اولين تجربه کارگرداني خود از چهره ها و اشخاص توانمند و بزرگ استفاده کرده و عوامل فيلم خود را حرفه يي چه بازيگر و چه فيلمبردار انتخاب کرده است. او البته فيلمنامه يي به نام «شعبده باز» را حدود هفت سال پيش نوشته و تاکيدش بر بازيگري است چه در فيلم کوتاه چه در فيلم بلند. آنچنان مجذوب شخصيت هايش است که در اين فيلم بازي کرده است.

شهره سلطاني

شهره سلطاني شايد زياد بازيگر مشهوري در سينما نباشد اما کارهاي متنوعي در تئاتر کرده است. حالا او سراغ ساختن فيلم کوتاه رفته است و دلايل خاص خود را دارد. او مي گويد؛ «زن ها هميشه نگاه متفاوتي دارند. مساله اصلي در فيلمسازي اين است که همه چيز از ديد تو با نگاه تو و از زاويه دوربين تو ساخته مي شود. پس براي همه حاکميت جذاب است. ما بازيگران هميشه از سوي کارگردانان انتخاب مي شويم و تقريباً به تمام خواسته ها تن مي دهيم حال اگر خودمان تصميم گيرنده خودمان باشيم قطعاً لذت بخش است.»

او علت اين حضورش را اين تب تند فيلمسازي نمي داند و گفته است؛ «در پاره يي از مواقع به دليل بسياري از معذوريت ها مجبور هستم در فيلمي بازي کنم اما حتي در آن لحظه ها هم از دريچه شخصي خودم به کارگرداني نگاه مي کنم و تصميم گير نهايي خود من هستم.»

شبنم قلي خاني

براي مريم مقدس سينماي ايران ساختن فيلم کوتاه ديگر امر معمول شده است و اکنون پنج فيلم کوتاه و مستند را در کارنامه اش دارد. اولين فيلمش «من تنها»، دومي «خونه» يا «وقتي خونه با آدم ها قهر مي کنه» و سومي که نمايش هاي جهاني هم داشته «زندگي، انشايي ساده» است. او به دنبال ساخت و روند کلاسيک در آثارش است. کوتاه سخن گفتن برايش جذابيت داشته و به دنبال اين تجربه بوده است. در سه فيلمي هم که ساخته تقريباً يک قصه گويي کلاسيک دارد. شايد بعدتر از او فيلم هاي مدرن تري هم ديده شود. او در فيلم هايش لحظه هاي گوناگوني را تجربه کرده است. اولي راجع به تنهايي يک زن است، «خونه» راجع به خانه يي است که با آدم هايش قهر مي کند و آن آدم ها را به خانه راه نمي دهد و «زندگي، انشايي ساده» قصه ساده يي است از يک پسربچه روستايي به نام هيوا که براي چند ساعت از کودکي خود فاصله گرفته و همزمان به مادر و مادربزرگ خود کمک مي کند و همان طور که از اسم فيلم پيداست در رابطه با مرگ و زندگي است. اين فيلم در جشنواره بين المللي فيلم هاي کردي که هرساله از 29 آبان تا 9 آذر (30-20 نوامبر) در شهر لندن برگزار مي شود هم شرکت داشته است. او اينک به دنبال کارگرداني تله فيلم است.

مهتاب کرامتي

سفير يونيسف بودن بهترين انتخاب هر بازيگري است. براي اين حضور تنها يک شرط لازم است يعني شهرت. و مهتاب کرامتي در کنار توانايي هايش همچون دوست داشتن کودکان اين انتخاب را کرده است. او براي روز جهاني کودک در کنار ديگر سفيران به غزه رفت و طي اين دو سال که به عنوان سفير حسن نيت انتخاب شده در اين کار موفق بوده است. گلشيفته فراهاني نيز پيش از رفتن به عنوان سفير سل فعاليت خود را آغاز کرده بود. هيچ گاه آن روزهاي همبستگي و کمک بازيگران را در روزهاي بعد از زلزله بم 83 نمي توان فراموش کرد. از هديه تهراني تا عزت الله انتظامي همه قدم در اين راه گذاشته بودند. اين کمک به ديگران درباره نجات برخي از محکومان به اعدام زير 18 سال نيز ادامه داشت. از هما روستا تا تهمينه ميلاني همه در اين گونه فعاليت ها حضور داشتند.

در کشورهاي ديگر به خصوص در منطقه خاورميانه شهرت افرادي هم چون نانسي عجرم براي اين انتخاب کمک شان کرده است. ديگر سفير ايراني علي دايي بود که در سال هاي 97 و 99 اين عنوان را داشت. کساني همچون دني کي اولين بار در سال 1954 نقش سفير صلح را ايفا کرد و پس از او «آدري هيپبورن» بازيگر سينما و ديگران اين مسير را ادامه دادند. اکنون افراد شناخته شده يي همچون «آميتاب باچان»، «ديويد بکام»، «ريکي مارتين»، «جکي چان»، «سر راجر مور» و «آنجلينا جولي» به عنوان سفيران جهاني فعاليت مي کنند.