برگزاری مراسم نهمین سالروز قتل مختاری و پوینده، صدای آلمان

مراسم نهمین سالروز مرگ مختاری و پوینده در کرج برگزار شد. این نویسندگان در پاییز ۷۷ به دست عوامل وزارت اطلاعات به قتل رسیدند. خانواده‌های آنها "شهروندان فرهنگ‌دوست و عدالت‌جو" را به شرکت در این مراسم فراخوانده بودند.

فشرده ماجرا

آذرماه سال ۱۳۷۷، چند روز پس از قتل پروانه و داریوش فروهر، اجساد دو چهره شناخته شده جامعه ادبی ایران در بیابان‌ها پیدا شد. محمد مختاری و محمد جعفر پوینده قربانیان عملیات یک گروه "امنیتی- اطلاعاتی" بودند. عملیاتی که " قتل‌های زنجیره‌ای" نام گرفت و خودسرانه توصیف شد. پرونده قتل‌های زنجیره‌ای، پس از خودکشی سعید امامی، سرانجام در بهمن سال ۱۳۷۹ به دادگاه فرستاده شد. خانواده کشته‌شدگان، دادگاه را فرمایشی خواندند و وکیل آنها ، دکتر ناصر زرافشان به دلیل اعتراض به کاستی‌ها و دستکاری‌ها در دادرسی روانه زندان شد.

۹ سال بعد

مراسم برزگداشت پوینده و مختاری به آرامی از ساعت ۲ تا ۴ بعد ازظهر برگزار شد. شمار حاضران به گفته شاهدان عینی حدود ۱۰۰۰ نفر بود. اجرای مراسم را صفا پوینده، خواهر محمدجعفر پوینده برعهده داشت. مریم حسین زاده ، همسر محمد مختاری هنگام برگزاری مراسم به دویچه وله گفت:

« کوچه‌ها را برای مراسم فروهر‌ها بستند تا کسی به خانه‌‌ آنها نرود. بستن قبرستان اما مشکل است. الان همه اینجا هستند. خانواده و اهل فرهنگ هستند. ما از همه کسانی که اینجا هستند و از کسانی که این اخبار را پوشش می‌دهند، متشکریم».

به گفته فرزانه طاهری، نویسنده و مترجم (همسر هوشنگ گلشیری) اگر امکان خبررسانی آزاد وجود داشت، جمعیت به مراتب بیشتری در محل حاضر می‌بود. فرزانه طاهری می‌افزاید:

«مطبوعات ایران اجازه انتشار اعلامیه کانون نویسندگان و خانواده‌های قربانیان را نداشتند. خبر این مراسم تنها از طریق سایت‌های اینترنتی منتشر شده که همه به آنها دسترسی ندارند. به احتمال زیاد هیچ گزارشی هم از این تجمع در روزنامه‌های موجود چاپ نخواهد شد».

سرنوشت روشنفکر و متفکر

مراسم با پیام کانون نویسندگان آغاز شد. دو چهره شاخص این نهاد، علی‌اشرف درویشیان و سیمین بهبهانی به دلیل ناخوشی در جمع حضور نداشتند. همسر درویشیان پیام او را برای حاضران قرائت کرد. سخنران اصلی مراسم امروز، دکتر ناصر زرافشان، وکیل پرونده قتل‌های زنجیره‌ای بود. زرافشان در باره اغمای فرهنگی جامعه و ضرورت آگاه شدن نسل جوان از انسدادهای موجود در اجتماع سخن راند. او از جمله گفت:

«در دهه‌های اخیر جامعه ایران یک چهره شاخص در زمینه تفکر اجتماعی یا ادبیات و شعر نداشته است. روشنفکر و شاعر و متفکر و نویسنده با طناب دار و تهدید و آوارگی روبرو شده است. باید بررسی کرد که مسئولیت با کیست. ما اصرار داشتیم جوان‌ترها در مراسم باشند برای اینکه بدانند بر جامعه چه گذشته است».

پرونده مفتوح است

نهمین سالروز مرگ مختاری و پوینده بر مزار آنها در حالی برگزار شد که هنوز پرونده قتل‌های زنجیره‌ای مفتوح است. اولیای دم این پرونده، بارها گفته‌اند با قصاص بیگانه‌اند و در وهله نخست، خواهان کشف و اعلام حقیقت هستند. دکتر ناصر زرافشان وکیل خانواده این قربانیان می‌گوید: « پرونده درست رسیدگی نشد. آمران و عاملان اصلی مطرح نشدند. بخش قابل توجهی از اوراق آن قبل از شروع رسیدگی برداشته شد. بنده هم که اعتراض کردم، بازداشت شدم. اولیای دم از شرکت در دادگاه خودداری کردند. دادرسی به شکل سر و دم بریده‌ای اجرا شد. اصل مطلب، همچون زخم بازی در برابر جامعه قرار دارد».

مریم حسین‌زاده، همسر محمد مختاری نیز می‌گوید:

« ۹ سال گذشت و ما هنوز چیز زیادی نمیدانیم که چه بر سر عزیزان‌مان آمده است. امیدواریم روزی این پرونده که همیشه باز مانده، افشا شود. حقیقت برملا شود. ما باید بدانیم چرا دو نویسنده و انسان‌های دیگربه قتل رسیدند. چه کس یا کسانی دستور قتل ‌‌آنها را داده بودند؟»

اطلاعیه کانون نویسندگان در نهمین سالروز قتل پوینده و مختاری با این جمله پایان می‌یابد:«دیدگان نخفته در گور یاران ما، چشم به راه روز دادرسی است».

مهیندخت مصباح