مدرسه هايی با سياست يک بام و دو هوا، گزارش ترانه بنی يعقوب، همشهری عصر

در حالی دبير کل شورای عالی آموزش و پرورش ؛ نويد ادهم از تصويب آيين نامه توسعه مشارکتهای مردمی به شيوه مديريت هيات امنايی خبر می دهد که کارشناسان آموزشی و اوليای مدارس درباره نحوه اداره اين مدارس هشدار می دهند. آنها می گويند اين مدارس نبايد محملی برای جبران کسری بودجه آموزش و پرورش و سرانه دانش آموزی شوند و تنها بايد مشارکتهای مردمی و کاهش تصدی گری دولت را تشويق کنند .

تعدادی از مدارس کشور اکنون به شيوه هيات امنائی اداره می شوند. شيوه ای که مديريت مدرسه را نه به يک شخص بلکه به هياتی نظارتی واگذار می کند . مديرمدرسه، يکی از معاونان آموزشی مدرسه به انتخاب مدير، يکنفر ازکارکنان آموزشی و يکنفر از کارکنان پرورشی مدرسه به انتخاب شورای معلمان، رئيس انجمن اوليا ومربيان مدرسه، يک نفر از اوليای دانش آموزان به انتخاب انجمن ، دو نفر از صاحبنظران و کارشناسان آموزشی يا فرهنگی ، يک نفر از خيران و يا معتمدان محل، يک‌نفرازاعضای شوراياری محله ، يک نفراز مديران يا اعضای هيئت مديره مراکزو موسسه‌های توليدی ،خدماتی از اعضای مدارس هيات امنايی هستند.

مدير کل مشارکتهای مردمی آموزش و پرورش شهر تهران در گفت و گو با همشهری عصر اخرين آمار اين مدارس را که به شکل آزمايشی در شهر تهران فعالند ۱۵۰ مورد اعلام می کند.مدارسی دولتی که واجد شرايط اين نوع اداره تشخيص داده شده و به پيشنهاد انجمن اوليا ومربيان و تاييد شورای آموزش و پرورش تحت نظارت هيات امنا هستند .

به گفته مهدی جلالی اکنون ۱۵۰ مدرسه هيات امنائی به شکل آزمايشی مجوز کارشان را دريافت کرده اند . تعدادی ديگر نيز به دليل تخلف فعاليت شان متوقف شده است .

با اين همه شيوه اداره اين مدارس که در سالهای اخير مدام تعدادشان کم و زياد شده است با چالشهائی روبروست مسائلی که بيشتر به تامين منابع مالی و شهريه اين مدارس مربوط و موجب اعتراض تعدادی از والدين دانش آموزان شده است .

يک مرد ۴۰ساله فرزندش در مدرسه ای که با اين شيوه اداره می شود درس می خواند: «تنها نام اين مدرسه با ديگر مدارس متفاوت است؛ مدارس هيات امنائی . من در مدرسه قبلی فرزندم هم در قالب انجمن اوليا و مربيان همين قدر فعال بودم که در اين مدرسه و همان قدر هزينه می کردم که در اينجا . اين مدارس بايد بتوانند توان همه مردم را جذب کنند نه اينکه همان فعالان قبلی را به کار و مشارکت بيشتری مجبور کند .برخی از والدين در ارائه کمک مالی مشارکت دارند و ديگران هيچ کمکی نمی کنند.»

کريمی مرد ميان سالی است. او هم فرزندش در يک مدرسه هيات امنائی درس می خواند :" سياست آموزش و پرورش درباره اين مدارس سياستی يک بام و دو هوا است، چرا که مدارسی که به صورت هيات امنائی اداره می شوند، بر اساس مجوز آموزش و پرورش می توانند تا سقف مشخصی کمک اجباری دريافت کنند ."
بر اساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، اين گونه مدارس می توانند در قبال کلاسهای اضافه ای که برای دانش آموزان برگزار می کنند، هنگام ثبت نام از اولياء دانش آموزان شهريه دريافت کنند.

او ادامه می دهد :" مسوولان آموزش و پرورش گفته اند اوليای اين مدارس اختيار بيشتری درباره برنامه های اين مدارس دارند اما انچه می بينيم فقط دريافت شهريه است نه چيز ديگر گوئی اين مدارس تنها کمبود بودجه آموزش و پرورش را جبران می کنند ."

شيرزاد عبداللهی کارشناس آموزش و پرورش در اين باره می گويد :"در مدارس هيات امنائی قرار است برنامه ريزی مدرسه را هيات تصميم گيران بر عهده بگيرند .تا کيفيت آموزشی را افزايش دهند. اين مدارس بايد به جز سرانه دولتی هزينه های ديگر مدرسه را از اوليا دانش اموزان دريافت کنند اما ظاهرا در برخی از اين مدارس اوليا به شدت درباره دريافت شهريه گلايه‌مندند و معتقدند هيات امنای صوری برای جبران کسری بودجه دولت از مردم پول می گيرد و دريافت اين شهريه ها بيشتر حالت اجباری يافته است ."

به عقيده عبداللهی اين شيوه اداره واقعی و مشارکتی نيست و دولت بايد سرانه مدارس را تامين کند اکنون سرانه دانش اموزی ما نسبت به کشورهای ديگر اندک است .اما دولت بداند آموزش و پرورش از امور حاکميتی است و دولت بايد در تامين بودجه مناسب ان بکوشد و نبايد اين گونه از زير بار تامين ان شانه خالی کند .

او همچنين تغيير سياست های دولت را درباره اين مدارس عجيب می داند : "درزمان وزارت آقای حاجی تعداد اين مدارس به هزار عدد هم رسيد اما از سال ۸۵ تقريبا اين مدارس جمع شدند ودر دوره آقای نجفی هم مدارس نمونه مردمی تاسيس شد که تقريبا فرقی با اين مدارس نداشتند. اکنون هم تعداد دقيق اين مدارس مشخص نيست اين تغيير سياستها در اين باره عجيب است .

او مزيت اين مدارس را به ديگر مدارس کشور اين گونه ارزيابی می کند :«مزيت اين مدارس سپردن کار مردم به خودشان و کاهش تصدی گری دولت است که اگر درست اجرا شود به گسترش و تقويت نهادهای مدنی و انجمن اوليا و مربيان و شورای معلمان مدرسه می انجامد. اما اگر هدف تنها پول گرفتن از مردم بدون رضايت شان باشد هرگز اين هدف تامين نخواهد شد.»

جلالی مديرکل مشارکتهای مردمی آموزش و پرورش تهران به اين ابهامات و انتقادها اين گونه پاسخ می دهد :«طبق مصوبه ۷۰۶ آئين نامه گسترش مشارکتهای مردمی آموزش و پرورش ارتقای کيفيت آموزشی و پژوهشی مدارس و استفاده بهينه از مشارکت مردم در راستای سياست های مردمی از اهداف تاسيس اين مدارس بوده است .مدارس دولتی واجد شرايط به پيشنهاد انجمن اوليا و مربيان و تاييد شورای آموزش و پرورش شهرشان می توانند زير نظر هيات امنا اداره شوند.»

به عقيده او بيشتر ابهام ها درباره اين مدارس به بحث منابع مالی بر می گردد .طبق ماده ۱۱ قانون تشکيل شوراهای آموزش و پرورش منابع مالی اين مدارس توسط چهار منبع تامين می شود .

اعتبارهای دولتی سرانه مدارس ؛کمک های مردمی داوطلبانه خارج از فصل ثبت نام ؛کمک شورای آموزش و پرورش و وجوه حاصل از ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی فوق برنامه مدارس از جمله مواردی است که اين مدير آموزش و پرورش برای تامين منابع مالی مدارس هيات امنائی به انها اشاره می کند .

او تاکيد می کند :"اعتبارهای دولتی اين مدارس طبق قانون درست مطابق ديگر مدارس دولتی است و به هيچ عنوان نبايد اجباری برای پرداخت شهريه انجام شود. اين موضوع بايد کاملا در اختيار مردم باشد و مدارس توان جذب مشارکتهای مردمی را از راه های مختلف پيدا کنندکه اجرای آموزش های فوق برنامه در مدارس يکی از اين راه هاست و اگر کسی از آن تخلف می‌کند خلاف قانون است.

تعدادی از مديران مدارس از هيات امنائی شدن مدارس شان اظهار نگرانی می کنند و ترجيح می دهند مدرسه شان را به همان شيوه معمول و قديمی اداره کنند.

مدير يکی از مدارس کرج می گويد :"سال پيش نگران هيات امنائی شدن مدرسه ام بودم چون اداره چنين مدرسه ای دشوار است .اما بالاخره اين اتفاق برای مدرسه من نيفتاد اما همکارانم که مدير چنين مدارسی اند مشکلات زيادی برای تامين منابع مالی دارند .

جلالی در اين باره می گويد :"برخی از مديران مدارس امنائی شدن را مانع اختيارات شان می دانند .در مدارس اين چنينی هيات امنا ضوابط حاکم بر فعاليت های مدرسه را بر عهده می گيرد و همه مديران بايد از اين که از خردجمعی و مشارکتهای مردمی استفاده می کنند خوشحال باشند نه انکه ان را مانعی برای فعاليت های شان ارزيابی کنند ."

مريم حسين زاده از اعضای هيات امنای يکی از اين مدارس می گويد :" وزارت آموزش و پرورش بخشنامه ای برای مدارس هيات امنايی صادر کرده که بر اساس آن مدارس بايد مبلغ کمک های مردمی را بعد از ثبت نام دانش آموز و در طول مهر ماه دريافت کنند.در حاليکه همه می دانند پس از ثبت نام ديگر نمی توان اولياء را مجبور به پرداخت کمک های خواسته شده کردو مدارس ناچار می شوند قيد پولها را بزنند و در نهايت با مشکل تامين هزينه های خود مواجه شوند.آموزش و پرورش در اين باره بايد تدبيری بينديشد ."

برگرفته از " همشهری عصر"