کتاب صوتی برای صرفه جويی در وقت، تجربه جهانی در ايران گسترش می يابد، سرمايه

اين روزها برخلاف حتی ۳۰ سال پيش مردم حوصله و زمان خواندن کتاب را ندارند. شتاب سريع رشد جامعه و افزايش تکنولوژی ها باعث شده زمان های کوتاهی باقی بماند که در ميان کارهای روزانه به خواندن کتاب اختصاص پيدا کند. شايد هم برای همين است که سرانه کتابخوانی پايين می آيد. اما برخی کسانی که به مطالعه و کتابخوانی اهميت می دهند به دنبال راهی برای گذر از اين تهديد هستند و به راه حل های تازه ای برای بالا بردن سرانه مطالعه فکر می کنند. کتاب سخنگو -کتاب گويا - از ابزارهايی است که د ر سال های اخير با پيشرفت وسايل شنيد اری به عنوان رسانه ای چند منظوره در خد مت ترويج فرهنگ مطالعاتی برای عموم قرار گرفته است. البته سابقه توليد اين کتاب ها در جهان به دهه ۱۹۳۱ و به کتاب هايی باز می گردد که قرار شد کتاب های صوتی در اختيار نابينايان قرار گيرد و بعد از مدت زمانی مورد استفاده عموم قرار گرفت. در ايران اين نوع کتاب ها خيلی شناخته شده نيستند. به تازگی دو کتاب صوتينامه های «عاشقانه يک پيامبر» با صدای پيام دهکردی و «کيمياگر» با صدای محسن نامجو توسط شرکت نوين کتاب گويا وارد بازار کتاب شده است. فاطمه محمدی مدير مسوول اين شرکت انتشاراتی که نخستين موسسه توليد کتاب های گويا در ايران است در مورد توليد اين کتاب ها می گويد:

«موسسه نوين کتاب گويا نزديک به دو سال پيش فعاليت رسمی خود را با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز کرد و به عنوان اولين و تنها موسسه ای که به طور اختصاصی و تخصصی به توليد کتاب گويا می پردازد، شروع به کار کرد و از آن زمان تاکنون هفت عنوان کتاب - ايرانی و خارجی- را به صورت شنيداری توليد کرده است که در حال حاضر دو عنوان به بازار ارائه شده و بنا دارد ديگر عناوين را نيز به ترتيب و به صورت پی در پی به بازار عرضه کند.»
او در مورد شکل گيری توليد اين کتاب ها می گويد: «فکر اوليه توليد کتاب های صوتی يا همان AUDIO BOOK به سال ۸۵ بازمی گردد. به دنبال شکل گيری اين فکر شروع به تحقيق درباره اين نوع کتاب ها کرديم و نمونه های مشابهی را در ساير کشورها مورد بررسی قرار داديم، براساس بررسی ای که ما انجام داديم، متوجه شديم اين کتاب ها در ابتدا برای نابينايان طراحی شده و به صورت رايگان در اختيار آنها قرار می گرفت. اما رفته رفته با ورود تکنولوژی های جديد و به تناوب آن کم شدن زمان مردم برای خواندن کتاب
اين نوع کتاب ها توانست جای خود را باز کند به طوری که امروز و در صنعت کتاب جهان کتاب های صوتی يکی از مهم ترين بخش های آن را تشکيل می دهند ناشران
به دنبال انتشار هر کتابی بلافاصله کتاب صوتی آن را نيز منتشر می کنند و در اختيار خوانندگان قرار می دهند و مبلغ خوبی نيز از فروش اين کتاب ها به دست می آورند. در ايران اما تاکنون کمتر توجهی به توليد کتاب های صوتی بوده است. هرچند به جز برخی از کتاب ها که برای نابينايان توليد شده است کتاب های محدودی که در اين زمينه منتشر شده است بيشتر مربوط به کودکان و به خصوص کودکان زير سن دبستان و از توليدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان و يکی دو شرکت خصوصی است.»
کتاب سخنگو همان متن کتاب های معمول است که با صد ای گويند ه روی نوار کاست يا سی د ی ضبط می شود . گاهی خود نويسند ه با صد ای خود ش کتاب را می خواند و گاهی نيز گويند گان د يگر اين کار را انجام می د هند . کتاب سخنگو ممکن است با موسيقی يا افکت نيز همراه باشد . کتاب سخنگو معمولاً خلاصه نشد ه، متن شفاهی کلمه به کلمه کتاب است اما گاهی هم ممکن است متن خلاصه شود تا از طولانی بودن کار جلوگيری شود.
محمدی درباره انتخاب دو کتاب نخست اين مجموعه با بيان اينکه در نخستين کارهای ارائه شده بيشتر سليقه بازار و مردم را در نظر بگيريم که چه نوع کارهايی می تواند مورد توجه قرار گيرد، می گويد: «هر کتاب صوتی از انتخاب متن تا ارائه به بازار روندی را طی می کند. در انتخاب متن برای اولين کارها ترجيح ما اين بود که از آثاری انتخاب کنيم که ميان مخاطبان مورد استقبال قرار گرفته است. در مورد
« کيمياگر» من شخصاً با خود کوئيلو تماس گرفتم و از ايشان خواستم که اجازه انتشار صوتی کتاب را بدهد که ايشان نيز ما را به انتشارات کاروان که ناشر اصلی کتاب های ايشان است، ارجاع دادند. آقای حجازی مترجم و مدير اين انتشارات نيز کمک زيادی کردند. در واقع انتشارات کاروان از اولين ناشرانی بود که در اين عرصه از پيشنهاد موسسه نوين کتاب گويا مبنی بر صوتی کردن عناوين کتاب های پر مخاطب استقبال و در توليد اين آثار با موسسه
نوين کتاب گويا همکاری کرد.»
موضوع بعدی انتخاب گوينده و موسيقی است. در اين دو کتاب محسن نامجو و پيام دهکردی به عنوان گويندگان اصلی حضور داشتند که محمدی حاصل کار هر دو را بسيار خوب و مثبت می داند. نامه های يک پيامبر در يک بسته کامل شامل دو سی دی صوتی و يک فايل فشرده و يک دفتر شعر با قيمت ۸۳۰۰۰ ريال و کيمياگر با سه سی دی و يک کتابچه با قيمت ۱۲۵۰۰۰ ريال در دسترس قرار گرفته است.
محمدی همچنين درباره قيمت آثار می گويد: «در مورد قيمت تمام شده آثار ما همه تلاشمان را کرديم به نحوی قيمت گذاری کنيم که مخاطب بتواند آن را تهيه کند. هرچند قيمت تمام شده اين آثار بيشتر از قيمتی است که در پشت جلد آن خورده است.» او در مورد استقبال مخاطبان از اين آثار هم می گويد:«چون کار تازه به بازار آمده است در مورد بازخوردی که دارد و اقبال مردم مطمئن نيستيم اما با توجه به اينکه تلاش ما بر ارائه کاری با کيفيت بوده است اميدواريم که ميان مردم مورد توجه قرار گيرد.»